Kenniscentrum verstandelijk gehandicaptenzorg
Kenniscentrum verstandelijk gehandicaptenzorg
Staatssecretaris Martin van Rijn van Volksgezondheid, welzijn en sport heeft bij een werkbezoek aan zorglocatie Het Kwatrijn van Amerpoort uitleg gekregen over de begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag. Van Rijn wilde graag weten hoe de zorg voor deze cliënten weer persoonsgerichter kan worden. Foto Wilmar Boer
“Ik zie dat een persoonsgerichte aanpak de enige manier is die werkt”, aldus de staatssecretaris. Hij bezocht op 14 december locatie Het Kwatrijn van Amerpoort in Soest. “Hoe kunnen we ervoor zorgen dat ouders van deze kinderen niet jarenlang hoeven wachten op een woonplek voor hun zoon of dochter?”
Van Rijn nodigde Amerpoort uit om mee te denken hoe de expertise op dit gebied landelijk kan worden gebundeld. ”In heel het land zie je dat het heel lang duurt voordat er een match is tussen ouders en hun kind en organisaties. Hoe kunnen we dat toch anders regelen? Ook hier zie ik dat het altijd gaat om maatwerk.”
Veiligheid en agressie
Aanleiding voor het bezoek van de staatssecretaris is het Cnv-rapport dat in juli 2015 is verschenen over ´Veilig werken in de gehandicaptenzorg`. Daaruit bleek dat een op de drie medewerkers zich niet veilig voelde.
In de begeleiding van cliënten met moeilijk verstaanbaar gedrag zijn veiligheid en agressie thema´s die aan de orde van de dag zijn. Suzanne Kruizinga, bestuurder van Cnv Zorg & Welzijn, vroeg Amerpoort een ontmoeting tussen Van Rijn en begeleiders en verwanten te organiseren.
“We gebruiken de term moeilijk verstaanbaar gedrag omdat het voor deze mensen moeilijk is om ons te begrijpen en voor ons om hen te begrijpen”, aldus Richard Lek, clustermanager van het Kwatrijn, in zijn welkomstwoord. “Meerdere van hen kunnen niet of nauwelijks praten en maken zich duidelijk met gedrag, ook door middel van agressie.”
Op het Kwatrijn wonen en werken 28 mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag en prikkelverwerkingsproblematiek. Het Kwatrijn ligt aan de rand van een natuurgebied en beschikt over een dierenweide, moestuin, belevingstuin, voetbalveld en skeelerpad.
Lerende houding
Van Rijn ging in gesprek met begeleiders en met moeders van cliënten die op Het Kwatrijn wonen. Ook bezocht hij een cliënt die 1-op-1 wordt begeleid en alleen in een appartement woont. Deze man kon 3,5 jaar geleden alleen naar buiten als er 3 begeleiders meegingen. Als hij de kans kreeg, was hij zo weg. Inmiddels heeft hij gewone kleren aan en wandelt 3 keer per dag buiten met een begeleider hand in hand.
De staatssecretaris peilde bij de aanwezige moeders hoe zij betrokken zijn bij afspraken over het omgaan met agressie als het hun eigen kind betreft. Marianne Nelissen, moeder van Stern: “Ik ervaar hier een positieve en lerende houding van de begeleiding”. Geregeld krijg ik een vraag over het gedrag van Stern, bijvoorbeeld: ´Hoe moeten we dit duiden en moeten we dit gedrag afremmen?` Het gaat echt niet altijd goed maar ik proef dat de begeleiding wil leren.”
Professioneel
“Wat maakt nu dat de ene organisatie er beter in slaagt deze mensen te begeleiden dan een andere organisatie?”, vroeg Suzanne Kruizinga. Moeder van Jeroen, Anita Dubbelhuis, antwoordde: “Bij de vorige organisatie belde de begeleiding mij op en werd er gezegd: ´Jeroen was weer erg gespannen vandaag.` Hier bellen ze me op en zeggen ze: ´De situatie met Jeroen was gespannen. En dit of dat hebben we niet goed gedaan.` Begeleiders evalueren hun eigen aanpak. Dat vind ik zo professioneel.”
Bescherming en begrenzing
“Hoe voorkom je agressie en hoe handel je als het wel gebeurt?”, vroeg Van Rijn aan Joyce Dalfsen, coördinator weerbaarheidscoaches bij Amerpoort en werkzaam als coördinerend begeleider op het Kwatrijn.
“Bij het voorkomen van agressie is het van belang dat een begeleider per cliënt weet wat hij of zij nodig heeft en welke technieken wel of niet werken,” maakte Dalfsen duidelijk. “En als het wel gebeurt, kunnen we gebruikmaken van een breed scala aan technieken. We willen dan bescherming en begrenzing bieden. Met fysieke, humane technieken brengen we hen tot rust en begeleiden we hen naar bijvoorbeeld hun kamer of naar de bank.”.
Weerbaarheidscoaches
In 2015 zijn tien 'weerbaarheidscoaches' opgeleid bij Amerpoort door Kudding & Partners, een trainings- en adviesbureau op het gebied van sociale veiligheid. De weerbaarheidscoaches ondersteunen teams bij het omgaan met fysieke en verbale agressie en oefenen weerbaarheidstechnieken met hen. Op deze manier worden de technieken en het gevoel van veiligheid bij medewerkers gewaarborgd.
“Ik ben iedere keer weer onder de indruk als ik zie met hoeveel passie en liefde voor mensen begeleiders dit werk doen. Hoe mooi en hoe moeilijk is dit werk”, zo besloot Van Rijn het werkbezoek. |
Foto Wilmar Boer. Op de foto van links naar rechts: Clustermanager Richard Lek, moeders Marianne Nelissen en Anita Dubbelhuis, staatssecretaris Martin van Rijn, coördinerend begeleider Maarten Vermeulen, Voorzitter CNV Zorg & Welzijn en begeleider Ilona Oskam.
Lees ook:
