Zonlicht kan Adhd verminderen

Zonlicht heeft mogelijk een preventief effect op adhd-symptomen. Tot die conclusie komen biopsychologen, onder wie de Leidse slaaponderzoeker Kristiaan van der Heijden. De onderzoekers vergeleken landkaarten van het vóórkomen van adhd in de Verenigde Staten – en later wereldwijd - met die van de zonne-intensiteit. Toen viel de geografische overeenkomst op tussen gebieden waar verhoudingsgewijs maar weinig mensen adhd hebben en een hoge zonne-intensiteit, en andersom.

Verschillen in zonne-intensiteit tussen regio's verklaren maar liefst 34 tot 57% van de verschillen in adhd-aanwezigheid. Ook na correctie voor variabelen als sociaal-economische status, geboortegewicht, kindersterfte en etnische achtergrond.

Aandacht reguleren
Mensen met adhd hebben problemen met aandacht te reguleren. Ze zijn daardoor vaak gedesorganiseerd, impulsief en overactief. Meestal hebben ze ook slaapproblemen, doorgaans met inslapen. Onderzoekers veronderstellen dat bij een deel van de mensen met adhd (in)slaapproblemen de aandachtsproblemen veroorzaken.

Biologische klok
Inslaapproblemen hebben op hun beurt bij adhd weer te maken met een verstoorde biologische klok. Zonlicht speelt een grote rol bij het voortdurend bijstellen van de biologische klok. "Zonder de zon als tijdaanwijzer," zegt slaaponderzoeker Kristiaan van der Heijden op de site van de Leidse Universiteit, "loopt de klok langzaam uit het 24-uursritme. Bij mensen met adhd is het ritme van de biologische klok vaak vertraagd. Veel (zon)licht in de ochtend kan dat ritme normaliseren, met name door blauw licht met een golflengte van 464 tot 484 nanometer.

Blauwe schermen
Fel licht in de late avond kan de ritmeverstoringen juist versterken. Onderzoek naar de mogelijke verstorende invloed op het biologische klokritme van smartphones, tablets en pc's, met hun blauw oplichtende schermen, is daarom nodig. Maar ook moet experimenteel worden nagegaan of een verhoogde blootstelling aan (zon)licht, met name in de ochtend, een positieve invloed kan hebben op slaap, biologische ritmes en gedrag. Bijvoorbeeld door lichttherapielampen te gebruiken, dakramen in klaslokalen te plaatsen en door de kinderen te laten buiten spelen in lijn met hun biologische klok.

Geen wonderen
Van der Heijden waarschuwt dat met de ontdekking niet het ei van Columbus is gevonden. "Er zijn bij adhd veel factoren van invloed, ook genetische. Je kunt dus niet alle kinderen met adhd de zon in sturen en er wonderen van verwachten. Wel kan deze ontdekking op individueel niveau heel goed nieuws zijn."

Een artikel over het slaaponderzoek staat in het wetenschappelijke tijdschrift Biological psychatry van 25 maart.