Waardenkompas helpt bij ethische dilemma’s in gehandicaptenzorg

De nieuwe beroepscode voor professionals in sociaal werk gaat vanaf 1 januari 2022 gelden. Omdat dit een erg brede ethische code is, is speciaal voor de gehandicaptenzorg een vertaalslag gemaakt in de vorm van een Waardenkompas. Deze gesprekstool helpt je reflecteren op dilemma’s in je werk.

Professionals uit de gehandicaptenzorg hebben behoefte aan een laagdrempelige vorm van reflectie op de werkvloer, zo is uit onderzoek gebleken. Begeleiders lopen vaak aan tegen ethische dilemma’s in de zoektocht naar de invulling van een betekenisvol en waardig leven voor een cliënt. Bijvoorbeeld als de cliënt iets graag wil, maar zijn of haar naasten zijn daarop tegen. Hoe ga je daar dan mee om?

Vakmanschap
Daar komt best wat vakmanschap bij kijken, iets dat veel te weinig gekend en gewaardeerd wordt in het publieke en politieke debat. Een van de grootste uitdagingen voor de toekomst van de gehandicaptensector is dan ook het vergroten van de zichtbaarheid van het werk van deze zorgprofessionals.

Daarom is op verzoek van het ministerie van VWS en de BPSW (beroepsvereniging van professionals in sociaal werk) het Waardenkompas ontwikkeld. Dit is gedaan door onderzoekers van de HAN, lectoraat Ethiek van Verbinding met Mensen met een Verstandelijke Beperking. Zij werden daarbij geholpen door begeleiders, ethici, geestelijk verzorgers, artsen en managers uit de gehandicaptenzorg.

Doelen
Het kompas heeft drie doelen:
1. Een gesprek voeren over de waarden van waaruit je werkt en leeft. Je ontdekt waarden bij jezelf en bij de ander. En onderzoekt waarin ze verschillen, schuren of juist verbinden.
2. Je staat stil bij de kern en waarden van je vak en spiegelt deze aan de praktijk.
3. Je past de reflectie toe om een professionaliseringsslag te maken. Welke normen passen bij de waarden? En wat betekent dat voor de keuzes en inschattingen die je als begeleider dagelijks moet maken?

Download het Waardenkompas, om deze te gebruiken als een gesprekstool waarmee je verschillende lagen verkent:
- begin bij de waarden van waaruit je werkt;
- leg deze waarden tegen de dagelijkse praktijk en dilemma’s die je tegenkomt;
- welke normen passen bij de waarden en hoe vertaal je deze naar gedrag?

Betrokkenen
De ontwikkeling van het kompas is dankzij professionals van de volgende organisaties totstandgekomen: Aveleijn, Dichterbij, Ipse de Bruggen, Kennisplatform EVB+, Middin, Pluryn, SDW, Siza, Sovak, Talant, WilgaerdenLeekerweideGroep, Zozijn, Sanneke Duijf Sociaal Ontwerp, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en BPSW.

Er wordt dit najaar in samenwerking met de betrokkenen een middag met workshops georganiseerd over beroepsethiek en gebruik van het Waardenkompas.  |