Vws: Meer zorg aan huis

De langdurige zorg moet anders worden georganiseerd, en de groei van de uitgaven moet worden afgeremd, kondigen de demissionaire bewindslieden van Volksgezondheid, welzijn en sport aan. Ondanks die strenge voornemens blijven de Awbz-uitgaven ook in 2013 groeien.

In de memorie van toelichting op de begroting zeggen de Vws-beleidsmakers dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen en dat zij in hun eigen omgeving worden ondersteund en verzorgd. De huidige lichte intramurale zorg voor nieuwe cliënten wordt niet meer in instellingen geboden. Cliënten houden wel recht op zorg maar verblijf maakt er geen onderdeel meer van uit. De extramuralisering van de lichte intramurale zorg wordt in enkele jaren geleidelijk ingevoerd. De maatregelen gelden alleen voor nieuwe cliënten om zorgaanbieders de tijd te geven hun aanbod aan te passen.

Verhoging tarieven wordt teruggedraaid
De verhoging van intramurale tarieven in onder meer de gehandicaptensector voor mensen met een verblijfsindicatie wordt teruggedraaid in 2013, waardoor 0,3 miljard euro minder budget beschikbaar komt voor alle langdurige zorg-sectoren. Daar staat tegenover dat de Iq-maatregel, die mensen met een Iq van meer dan 70 zou buitensluiten van zorg, niet doorgaat.

Persoonsgebonden budget
Het kabinet zegt dat ingrepen in het persoonsgebonden budget (pgb) noodzakelijk zijn om het instrument toekomstbestendiger en solide te maken. Nieuwe cliënten komen vanaf 2013 pas na een jaar zorg in aanmerking voor een pgb, tenzij de zorgvraag volgens de indicatie langdurig is. Ook moet het zorgkantoor eerst bezien of er geen passende zorg in natura beschikbaar is. Het 10-uurs criterium komt te vervallen voor cliënten met de functies persoonlijke verzorging en/of verpleging Hiervoor is in het Begrotingsakkoord 150 miljoen euro extra uitgetrokken. Voor cliënten met alleen begeleiding en tijdelijk verblijf blijft het 10-uurscriterium gehandhaafd. Met ingang van 2014 zal het pgb niet meer worden overgemaakt op de bankrekening van de cliënt, maar komt het geld voor alle pgb-houders als trekkingsrecht beschikbaar en wordt het pgb bruto uitbetaald.

Extra personeel
Om zorginstellingen ruimte te bieden voor extra personeel en opleidingen, is met ingang van 2012 geld beschikbaar gekomen om de maximum zzp-tarieven te verhogen.

De wijziging van de Wmo met het oog op de decentralisatie van de functies extramurale begeleiding en kortdurend verblijf is door de Tweede kamer controversieel verklaard. In 2013 worden de voorbereidende activiteiten voortgezet om de dynamiek bij gemeenten en veldpartijen te behouden. Ook worden gemeenten, zorgaanbieders en cliënten voorbereid op een eventuele decentralisatie van extramurale begeleiding en kortdurend verblijf.

In de voorbereiding van maatregelen op het terrein van ondersteuning wordt gericht ingezet op het leggen van verbindingen tussen de terreinen onderwijs, werk, zorg en welzijn. Mensen die maatschappelijke ondersteuning behoeven, hebben vaak op meer terreinen ondersteuning nodig. Bij het doorvoeren van maatregelen die kwetsbare groepen treffen, zegt het kabinet oog te hebben voor de stapeling van effecten.

Mantelzorg
De overheid streeft ernaar om informele zorgverleners (mantelzorgers) beter te ondersteunen. "We gaan in overleg met werkgevers, gemeenten, huisartsen en andere professionals om afspraken te maken. Er wordt ingezet op mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid en het versterken van de sleutelrol van de huisarts bij het opsporen van mantelzorgers en het voorkomen van overbelasting bij deze zorgverleners."

Groei Awbz
De Awbz-kosten mogen volgend jaar alleen maar meegroeien met het aantal mensen dat zorg nodig heeft. "Dit betekent dat op een totaal van circa 26 miljard euro voor de langdurige zorg, een bedrag van 150 miljoen euro structureel in mindering wordt gebracht. Voor de komende jaren is echter nog steeds sprake van groeiende Awbz-uitgaven.

Vervoerskosten
De Awbz-vergoeding voor vervoer van en naar instellingen voor dagbesteding en behandeling wordt niet efficiënt besteed, concludeert het ministerie van Vws. "Er bestaan onverklaarbare verschillen in vervoerkosten tussen zorgorganisaties. De vervoerskosten voor instellingen worden geharmoniseerd per 1 januari 2013. Met de maatregel is de extra- en intramurale vergoeding gelijkgeschakeld voor alle sectoren. Hiermee wordt 150 miljoen euro bespaard." De Vereniging gehandicaptenzorg Nederland (Vgn) verloor een kort geding hierover, het hoger beroep dient 18 oktober (link http://www.vgn.nl/artikel/13831).

Eigen bijdrage
Cliënten met een stevige bankrekening moeten een hogere eigen bijdrage betalen. De vermogensinkomensbijtelling wordt verhoogd tot twaalf procent.
Het demissionaire kabinet laat de beslissing over wie de Awbz moet uitvoeren over aan een nieuw kabinet. Het komende jaar blijven de zorgkantoren dat nog doen.

Lees meer over de plannen van het demissionaire kabinet op de site Prinsjesdag 2012.