Kenniscentrum verstandelijk gehandicaptenzorg
Kenniscentrum verstandelijk gehandicaptenzorg
Begeleiders van jongeren met een verstandelijke beperking zien vrijheidsbeperking als een laatste ingreep en hebben een ruime opvatting van wat vrijheidsbeperking is. Desondanks komt vrijheidsbeperking nog veel voor. Dat blijkt uit onderzoek van het Nederlands Instituut Onderzoek van de Gezondheidszorg samen met het Vumc.
De Tweede Kamer behandelt vandaag de nieuwe wet Zorg en Dwang, nadat een vergadering daarover gisteren tot 's avonds uitliep vanwege de vele vragen hierover. Het onderzoek onder begeleiders maakt onderdeel uit van het project Dwang en Drang - Verantwoord omgaan met en het afbouwen van vrijheidsbeperkingen in de zorg voor jongeren en jongvolwassenen met een lichte verstandelijke beperking van de Hogeschool Leiden. De ondervraagde begeleiders hebben in tegenstelling tot de huidige wetgeving (de Wet Bopz) een ruime opvatting over welke maatregelen vrijheidsbeperkend zijn. Als niets anders werkt, is vrijheidsbeperkende maatregelen volgens begeleiders een laatste ingreep.
Andere beleving
Uit het onderzoek blijkt dat veel vrijheidsbeperkingen nog altijd worden ingezet, terwijl er volgens een derde van de ondervraagden alternatieven zijn voor een groot deel van de maatregelen. De begeleiders uit het onderzoek zien de volgende maatregelen niet als vrijheidsbeperkend, terwijl jongeren dat volgens hen wel zo ervaren:
Fysieke beperkingen zien begeleiders als het sterkst vrijheidsbeperkend en moeten volgens hen zo veel mogelijk worden voorkomen. Begeleiders passen vrijheidsbeperkende maatregelen vooral toe als de veiligheid in het geding is en zij geen andere oplossing meer zien. Dan gaat het om de veiligheid van de cliënt zelf (zoals in het geval van overmatig gebruik van drugs of alcohol en seksueel grensoverschrijdend gedrag), van de groepsgenoten of het personeel (zoals bij verbale of fysieke bedreiging) of als de cliënt dreigt iets te vernielen.
Bureaucratie
In de Tweede Kamer waren er veel vragen bij de behandeling van de nieuwe wet Zorg en Dwang. In het wetsvoorstel is het criterium voor onvrijwillige zorg 'nee, tenzij..', waarbij een stappenplan nodig is om vrijheidsbeperkende maatregelen te onderbouwen en aan te vragen. In de kamer was vooral kritiek op de toename aan bureaucratie door de wet, waar eerder deze week ook televisieprogramma Nieuwsuur een kritische reportage over uitzond. Vanwege de vele vragen vergadert de Tweede Kamer vandaag verder over de Wet Zorg en Dwang.
Download het onderzoek onder begeleiders over vrijheidsbeperking.
Bekijk de uitzending van Nieuwsuur.
