Vrijheidsbeperking in gehandicaptenzorg moet zorgvuldiger

De kwaliteit van zorg voor cliënten die langdurig in hun vrijheid beperkt worden is niet altijd in orde. De uitvoering van het ondersteuningsplan en van de vrijheidsbeperking kan beter. Ook moeten cliënten en hun vertegenwoordigers meer betrokken worden bij het ondersteuningsplan en het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen. Dat blijkt uit onderzoek van de Inspectie voor de gezondheidszorg (Igz).

De Inspectie voor de gezondheidszorg doet in 2011 en 2012 onderzoek naar de kwaliteit en veiligheid van zorg in de gehandicaptenzorg, met als een van de speerpunten het terugdringen van vrijheidsbeperking. Naar aanleiding van een televisie-uitzending over een jongeman met een verstandelijke beperking (Brandon) die afgezonderd en met een tuigje vastgebonden zat aan een muur, vroeg de staatssecretaris van Vws de inspectie om de locaties te bezoeken met cliënten die in mogelijk vergelijkbare omstandigheden leven. Het Centrum voor consultatie en expertise (Cce) inventariseerde deze locaties. De inspectie bezocht vervolgens 24 locaties waar in totaal 28 cliënten verblijven die regelmatig worden afgezonderd of gefixeerd worden.

Verbeteringen
Voor elke cliënt in de gehandicaptenzorg wordt een ondersteuningsplan opgesteld. De inspectie concludeert dat het uitvoeren van het ondersteuningsplan beter kan. Het merendeel van de zorgaanbieders heeft onvoldoende geïnventariseerd wat de risico's zijn. Ook het formuleren van haalbare, concrete werkdoelen verdient meer aandacht. Bij het toepassen van vrijheidsbeperking zijn verbeteringen mogelijk. Daarnaast gaat de helft van de bezochte locaties onvoldoende de dialoog aan met de cliënt of zijn vertegenwoordiger. Men betrekt hen slechts passief bij het ondersteuningsplan of bij vrijheidsbeperkende maatregelen.

Positieve ontwikkelingen
Ook zijn er positieve ontwikkelingen. Zorgaanbieders gaan bewuster om met het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen en staan stil bij de gevolgen ervan. Bovendien zoeken instellingen naar alternatieven. Ook wordt multidisciplinair gewerkt aan het ondersteuningsplan en het toepassen of terugdringen van vrijheidsbeperking. Tot slot blijkt dat de kwaliteit en kwantiteit van personeel goed op orde is, maar wel kwetsbaar blijft.
Lees meer op www.igz.nl.