Vreemde voorwerpen inslikken

Op een dag werd ik al vroeg in de ochtend gebeld door een begeleider. '"We zijn Jim aan het douchen en nu zien we iets uit zijn billen komen." Ik verzocht hem het voorwerp dat uit Jims billen stak wat nauwkeuriger te beschrijven. De begeleider vertelde dat het op een touwtje leek. Column de Dokter, Monique van der Wolf

Ik vertrok richting de woning om het verschijnsel zelf maar eens te aanschouwen. Daar aangekomen zag ik het touwtje inderdaad aan Jims achterkant naar buiten steken. Wat overigens niet zo gemakkelijk was, aangezien Jim bang is voor dokters.

Jim holde in zijn blote billen - inclusief bungelend touwtje - door de gangen om bij me vandaan te komen. Ik achter hem aan. Terwijl hij er opnieuw vandoor ging, slaagde ik er uiteindelijk in het touwtje vast pakken. Ik bleef staan met het touwtje in mijn handen.
Na enig speurwerk op de afdeling om te achterhalen waar hij het voorwerp had gevonden, zagen wij zijn speeltje liggen. De mooie veter die daar aan hoorde, was gisteren toch veel langer?

Niet geschikt voor consumptie
Het gebeurt wel vaker dat een cliënt dingen inslikt die eigenlijk niet voor consumptie geschikt zijn. Sommige cliënten gaan er gericht naar op zoek en zijn hier moeilijk vanaf te houden. Dit fenomeen noemen we pica. Een voorbeeld is een cliënt die tijdens een wandeling steeds probeert blaadjes en insecten op te eten.

Veel vaker komt het voor dat een cliënt vreemde zaken opeet zonder dat hij daar op uit is. Mensen onderzoeken hun omgeving, met hun ogen, oren en handen, maar ook met hun mond. Daarbij stoppen ze nog wel eens iets in hun mond, en slikken dat per ongeluk door.
Of dat erg is, hangt natuurlijk af van wàt die persoon inslikt. Het touwtje van Jim richtte weinig schade aan. En ik hoor ook wel eens dat begeleiders paperclips of muntjes hebben aangetroffen in een luier of in de wc-pot.

Giftige stoffen
Het wordt ernstiger als iemand giftige stoffen als wc-reiniger, luchtverfrisser, of afwasmiddel naar binnen krijgt. Zulk vergif kan schade veroorzaken in het hele traject tussen mond en kont. Er zitten stoffen in die het slijmvlies beschadigen. En als de middelen in de bloedbaan terechtkomen, kunnen er problemen in het hele lichaam ontstaan.

Er belanden ook wel eens voorwerpen in het lichaam van een cliënt, van een punaise tot een schaar. Zo'n scherpe punt kan uiteraard grote schade veroorzaken aan de ingewanden. Het hem zelf laten uitpoepen is dan geen optie meer. Het puntige voorwerp moet in het ziekenhuis tijdens een operatie uit het lichaam worden verwijderd.

Wel of niet braken
Zo ziet U maar weer. Met opzet of per ongeluk kunnen er allerlei voorwerpen van de afdeling verdwijnen. Is er een riskant voorwerp verdwenen, overleg dan met de dokter over hoe te handelen. Heeft een cliënt giftige stoffen binnen gekregen, dan is bijvoorbeeld altijd de vraag of er wel of niet gebraakt mag worden. Samen komen we er dan wel uit, net als het ingeslikte voorwerp, op welke manier dan ook.

Deze column van Arts voor verstandelijk gehandicapten Monique van der Wolf, staat in de nieuwe Klik. Hij verschijnt 26 februari.