Vertrouwenspersonen moeten professionaliseren

Vertrouwenspersonen moeten slachtoffers van seksuele intimidatie opvangen en begeleiden, maar ook optreden bij pesten, agressie en discriminatie op de werkvloer. Hun taak is in de loop der jaren steeds zwaarder geworden. Hun professionaliteit is echter onvoldoende; het is hoog tijd voor een gecertificeerde opleiding, zegt gedragskundige Carla Goosen, die in Groningen promoveert op onderzoek naar vertrouwenspersonen.  “Deze functie kun je er niet zomaar even bij doen.”

Seksuele intimidatie, pesten, agressie en discriminatie op de werkvloer: Nederlandse werkgevers zijn bij wet verplicht hun werknemers ertegen te beschermen. Is er geen vertrouwenspersoon en raakt een werknemer ziek of overspannen door te grote psychosociale belasting, dan kan de werkgever een forse schadeclaim verwachten. En andersom: is er wel een vertrouwenspersoon, maar heeft de werknemer deze niet geraadpleegd, dan kan hij of zij de werkgever niet aansprakelijk stellen.

Niet onafhankelijk
Volgens Goosen zijn veel vertrouwenspersonen niet onafhankelijk genoeg. Er is geen erkend diploma en vaak is het een functie die een van de werknemers ‘erbij’ doet. Goosen analyseerde de ervaringen van vertrouwenspersonen en professionals die veel met vertrouwenspersonen te maken hebben. Op basis daarvan stelde ze vast welke taken vertrouwenspersonen hebben en over welke competenties ze moeten beschikken. Behalve over gedragskundige kennis, moeten vertrouwenspersonen over juridische en organisatiekundige kennis beschikken, concludeert Goosen. Haar onderzoek legt de basis voor een nieuwe, en in de toekomst verplichte opleiding voor vertrouwenspersonen, die de Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen vanaf januari 2012 zal ontwikkelen in samenspraak met opleidingsinstituten.

Pittige functie
De nieuwe opleiding moet garanderen dat een vertrouwenspersoon beter op zijn of haar taak is voorbereid, en absoluut onafhankelijk zal functioneren. Goosen: ‘Het gaat om een pittige en ook best solistische functie. Je moet je rug in heel moeilijke situaties recht kunnen houden. Je moet voor werknemers heel toegankelijk zijn en je moet ze totale geheimhouding kunnen garanderen. Daarom is de functie ook niet te combineren met een functie als bedrijfsmaatschappelijk werker, bedrijfsarts of P&O’er. Tegelijkertijd moet je leidinggevenden signalen aanreiken over overschrijdend machtsgebruik. Daarbij moet je je niet zomaar omver laten blazen.’

In vertrouwen. Een onderzoek naar de professionaliteit van de vertrouwenspersoon seksuele intimidatie. Proefschrift van Carla Goosen, meer informatie op www.rug.nl.