Verstandelijke beperking door slechte energieproductie in de hersenen

De Vlaamse neurowetenschapper Patrik Verstreken (Leuven) heeft als eerste aangetoond dat slecht werkende mitochondriën – de energieleveranciers van cellen – in hersencellen tot een verstandelijke beperking kunnen leiden. Het verband tussen slechte energieproductie en Parkinson was al bekend, dit onderzoek maakt duidelijk dat ook andere hersenaandoeningen erdoor worden veroorzaak.

Het inzicht dat goed functionerende mitochondriën essentieel zijn voor gezonde hersenen, is belangrijk in de strijd tegen hersenziekten. Hersencellen moeten met elkaar communiceren om prikkels en signalen door te geven, zodat ons lichaam kan functioneren. Communiceren vraagt energie, ook bij hersencellen. Cellen voorzien met behulp van mitochondriën in hun eigen energieproductie.

Slecht functionerende motor
Uit eerder onderzoek bleek al dat de ziekte van Parkinson vaak gepaard gaat met slecht werkende mitochondriën. Deze worden bovendien niet goed verwijderd uit de cel en bemoeilijken zo de werking van de andere mitochondriën, waardoor de cel niet over voldoende energie beschikt. Je kan het vergelijken met een slecht functionerende motor die giftige gassen uitstoot.

Verbazing
De Leuvense onderzoekers Dominik Haddad, Vanessa Morais en Patrik Verstreken hebben het mechanisme ontrafeld waarmee hersencellen de afbraak activeren van slecht functionerende mitochondriën. Dat zorgt voor het herstel van de communicatie tussen hersencellen. De onderzoekers vonden tot hun verbazing dat dit mechanisme om mitochondriën opnieuw te activeren, niet alleen bij Parkinson defect is, maar ook bij mensen met een verstandelijke handicap.

"Deze ontdekking toont aan dat de energieproductie in hersencellen aan de basis ligt van diverse hersenaandoeningen", zegt Patrik Verstreken. "We hopen dat een beter begrip van de mechanismen die de cel gebruikt om zijn energie op peil te houden, op lange termijn zal helpen om dit soort aandoeningen te voorkomen of te genezen."

Op de foto: Een cel gezien door een elektronenmicroscoop. De zwarte structuren zijn de mitochondriën van de cel.

Lees meer op de site van de Leuvense universiteit