Veel ondersteuningsplannen zijn te moeilijk

De manier waarop ondersteuningsplannen worden gemaakt, kan beter. Dat vinden twee op de drie mensen met een verstandelijke beperking die zijn ondervraagd over het onderwerp. In totaal werden 68 mensen ondervraagd. De meesten vinden hun eigen ondersteuningsplan moeilijk te begrijpen.

Daardoor weten ze vaak niet wat erin staat. Wat helpt is begrijpelijke taal: korte zinnen, gewone woorden. Ook pictogrammen of plaatjes maken een ondersteuningsplan inzichtelijk voor de persoon over wie het gaat.

In eigen bezit
Mensen met een beperking willen graag zelf bij hun ondersteuningsplan kunnen. Toch heeft maar een derde deel van de geïnterviewde mensen het ondersteuningsplan in eigen bezit. Wat ondervraagden ook belangrijk vinden: meebeslissen wie er bij het gesprek zit en samen met de begeleider het ondersteuningsplan schrijven. Dat alles betekent dat organisaties beter moeten nadenken over:

• hoe het plan er moet uitzien;
• hoe het wordt ingevuld en met wie;
• wie erover beschikt.

Dagelijks leven
In het ondersteuningsplan staan afspraken over de ondersteuning die iemand nodig heeft in zijn dagelijks leven. Die afspraken kunnen over van alles gaan, en vooral over wat iemand nodig heeft voor de toekomst. Het ondersteuningsplan kan helpen om inspraak te krijgen over het eigen leven en over de ondersteuning. In de praktijk heeft het ondersteuningsplan vaak nog andere doelen die niet direct met de cliënt te maken hebben: verantwoording afleggen aan het zorgkantoor en de Inspectie voor de gezondheidszorg, indicaties aanvragen bij het Centrum indicatiestelling zorg (Ciz) of om informatie over te dragen binnen de zorgorganisatie.

Meer invloed
Het werken met ondersteuningsplannen is niet nieuw. Wél nieuw is dat het bespreken, vastleggen en ondertekenen sinds 2009 verplicht is. Dit staat in het Besluit zorgplanbespreking Awbz-zorg. Deze maatregel is ingesteld om cliënten in de langdurende zorg mee te laten denken en praten over hun eigen zorg en ondersteuning.

Uit het onderzoek blijkt dat mensen met een beperking nog te weinig worden betrokken worden bij het opstellen van hun ondersteuningsplan. Zij moeten meer invloed krijgen en zelf kunnen aangeven wat ze wensen. Afstemmen op hun wensen en behoeften sluit ook aan bij belangrijke onderdelen in de ondersteuning, zoals gelijkwaardigheid en inclusie.

Filmpje
Het onderzoek is uitgevoerd door Vilans, het Gouverneur Kremers Centrum en de Lfb. Bekijk een brochure en een kort filmpje over de uitkomsten van het onderzoek naar het ondersteuningsplan.