Tussenstap helpt jongeren met licht verstandelijke beperking bij uit huis gaan

Op Kamers van ORO was voor Kay precies wat hij nodig had: een tussenstap tussen bij je ouders wonen en een eigen woonplek. “Na een jaar Op Kamers voelde ik me al volwassener”, zegt hij. Moeder Miranda is blij voor hem. En voor zichzelf. “Het fijne is dat ik hem niet meteen helemaal heb hoeven loslaten.” Samen met de ‘maatjes’ konden Kay en Miranda onderzoeken welke manier van wonen het beste bij Kay past. Projectleider en zorgcoördinator Lotte de Bont was nauw betrokken.

In één keer op jezelf gaan wonen vanuit je ouderlijke huis is voor jongeren met een licht verstandelijke beperking vaak een te grote stap. Op Kamers van ORO biedt hen de kans zelfstandig wonen uit te proberen, met ‘maatjes’ om op terug te vallen. Lotte: “Voor deze doelgroep was er of de individuele begeleiding van begeleid wonen of een groepswoning. Op Kamers biedt het beste van twee werelden: de voordelen van leren in de groep, met persoonlijke begeleiding van maatjes. Dit biedt hen een veilige leeromgeving waar ze fouten mogen maken en er altijd iemand is om hen op te vangen.”

Dat was precies wat moeder Miranda en zoon Kay aansprak. “Kay wilde de stap maken naar zelfstandiger wonen”, vertelt Miranda. “Ik vond het lastig – moeders en loslaten hè? Maar Kay wilde heel graag. En ik zag ook dat het belangrijk was dat hij een plek vond waar hij zich kon ontwikkelen. Zelf wilde ik graag een plek waar ik als ouder náást de begeleider zou staan en niet een plek waar de begeleiding in plaats van mij komt. En dat is wat Op Kamers biedt.”

Vier stappen
Op Kamers gaat uit van vier stappen: Ik ben gestart bij Op Kamers, Ik ben gewend bij Op Kamers, Ik leer bij Op Kamers en Ik ga weg bij Op Kamers. “Vanaf de eerste stap werken we nauw samen in de driehoek (cliënt, naaste en zorgbegeleider)”, vertelt Lotte. “We maken afspraken met elkaar en hebben veel contact met de ouders.” Miranda: “Kay had van begin af aan grote zeggenschap. Het is Kay die gelukkig moet zijn op zijn plek. We hebben veel gesprekken gehad met de maatjes en de wijkmanager. We deden het echt samen.”

ORO koos bij Op Kamers bewust voor de term maatjes. “Een maatje voelt gelijkwaardiger dan begeleider”, aldus Lotte. “Jongeren met LVB willen gewoon normaal zijn, die willen niet bij een zorginstelling wonen of een begeleider hebben.” Kay: “Het zijn maatjes van mijn leeftijd, dat vond ik fijn. Alle maatjes waren mijn maatjes. Ik kon ze alle vragen stellen.”

Elkaar goed leren kennen
Voor de tweede stap – Ik ben gewend bij Op Kamers – krijgen de bewoners ruim de tijd. “In de eerste drie maanden leren de huisgenoten en maatjes elkaar eerst goed kennen”, vertelt Lotte. “Pas daarna volgt de derde stap en gaan we aan de slag met praktische en sociaal-emotionele leerdoelen. Die verschillen per bewoner. De één stimuleren we dingen te ondernemen, de ander remmen we juist wat af.”

Kay heeft in zijn periode bij Op Kamers veel zelf leren doen. “Ik heb leren schoonmaken en opruimen. Verder heb ik leren koken en de was doen. Ik ben heel blij met wat ik bij Op Kamers geleerd heb. Als ik hier in mijn nieuwe appartement mijn kleren laat wassen, kost het geld. Nu kan ik het gewoon zelf! Verder heb ik bij Op Kamers nieuwe vrienden leren kennen.” Lotte: “Het voordeel van Op Kamers is dat huisgenoten hier leren omgaan met sociale contacten. Ze hebben de kans om daarmee te experimenteren. We laten ze zelf dingen oplossen, maar we zijn er wel bij als het moeilijk is.”

Keitrots
De laatste stap bij Op Kamers is: Ik ga weg. Voor Kay was dat naar een begeleid-wonen-plek. Moeder Miranda is ‘kei-trots’ op hem. “Als je tien jaar geleden gezegd had dat Kay nu in zijn eigen appartement zou wonen, dan had ik je voor gek verklaard. En kijk nou. Het fijne is dat ik hem niet meteen helemaal heb hoeven loslaten. Er waren altijd korte lijnen met de maatjes. We hebben dit echt samen voor elkaar gebokst.”  |

Twinkel
Wil jij ontdekken hoe goed Op Kamers werkt? ORO heeft een duidelijke beschrijving gemaakt van het project. Hierin vertellen twee bewoners hoe zij de vier stappen van Op Kamers hebben ervaren en zijn per stap de aandachtspunten van de maatjes omschreven. Op Kamers is één van de vernieuwende voorbeelden van persoonsgerichte zorg. Twinkels heten die voorbeelden. Ze zijn te vinden op www.twinkelmagazinegehandicaptensector.nl.

Tekst Vilans, Fotografie ORO