Tips voor meedoen van mensen met een verstandelijke beperking

Mensen met een lichte of matige verstandelijke beperking lijken soms wel onzichtbaar in de samenleving. Het vinden van aansluiting bij anderen en een eigen plek in de samenleving is niet altijd makkelijk. Het Nivel (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) maakte een handreiking voor begeleiders, gemeenteambtenaren en anderen die het meedoen van mensen met een verstandelijke beperking in de gemeente willen stimuleren.

Veel mensen met een verstandelijke beperking hebben bijvoorbeeld een klein sociaal netwerk en vooral contact met andere mensen met een verstandelijke beperking en met familie. Met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) ligt de aandacht meer en meer op de lokale samenleving: de gemeente, de wijk en de buurt.

Kansen onbenut
Uit het onderzoek van Nivel blijkt dat gemeenteambtenaren en begeleiders in zorginstellingen niet van elkaar weten wat zij al doen om meedoen te ondersteunen. "Hierdoor blijft het onduidelijk wie verantwoordelijk is voor wat, en is er een risico dat er kansen onbenut blijven. Om de participatie van mensen met een beperking te bevorderen, moeten gemeenten en zorginstellingen samen met welzijnsorganisaties en ander lokale organisaties en verenigingen de handen ineen slaan," zo schrijven de onderzoekers.

De handreiking bestaat uit tien delen, en elke handreiking bevat, tips, links en informatie over hoe je meedoen bevordert. De handreikingen zijn gebaseerd gesprekken met begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking in verschillende woonvormen, met gemeenteambtenaren (wethouders en beleidsmedewerkers Wmo en Welzijn) en met mensen met een verstandelijke beperking. De mensen met een beperking werden geïnterviewd door mensen met een beperking die daarvoor een training hebben gedaan.

De eerste vijf handreikingen geven antwoord op vragen van begeleiders over:

• De basis: eigen rollen ontdekken en kansen krijgen
• Meedoen in de buurt
• Vrienden maken en vrienden blijven
• Lid worden en blijven van vereniging of sportclub
• Jongeren die mee willen doen.

In het tweede deel bestaat uit handreikingen voor gemeenten waarin de wensen van mensen met een verstandelijke beperking centraal staan op het gebied van:

• Het keukentafelgesprek
• Wijkaanpak om meedoen te stimuleren
• Erbij horen in de gemeente
• Inzet eigen netwerk
• Naar een toegankelijke samenleving.

Download hier in pdf-vorm de handreikingen van Nivel - Thuis in de gemeente: tien handreikingen voor professionals en gemeenten over meedoen in de gemeente van mensen met een verstandelijke beperking.