Tips voor een cliëntvriendelijk ondersteuningsplan

Wat vinden cliënten en familie en ook zorgverleners het belangrijkste bij een cliëntvriendelijk ondersteuningsplan van mensen met een verstandelijke beperking? Belangenorganisaties LFB, LSR, Kansplus en Ieder(in) haalden hiervoor ervaringen op in de praktijk, met als resultaat zes brochures met tips.

Bij zes instellingen voor de zorg aan mensen met een verstandelijke beperking is bekeken hoe cliëntvriendelijk zij te werk gaan bij het ondersteuningsplan, aan de hand van vier criteria:

• Welke vragen staan centraal in het plan? En hoe zien de voorbereidende gesprekken eruit?
• Is er sprake van een actieve inbreng van en regie bij de cliënt?
• Is sprake van een gezamenlijk werken in de driehoek? Wat is de rol van de familie
• en de andere naasten? En wat is de rol van de zorgverleners?
• Hoe zien formulering en vormgeving van het plan eruit?

Op basis van die ervaringen zijn acht tips opgesteld om zorgaanbieders te inspireren om de aanpak van het ondersteuningsplan en het plan zelf cliëntvriendelijker te maken:

• Tip 1: Een cliëntvriendelijke aanpak waarin zeggenschap van de cliënt en dialoog met de cliënt en zijn familie centraal staan is belangrijker dan een cliëntvriendelijk ondersteuningsplan.
• Tip 2: Zoek tools die de cliënt helpen zijn wensen kenbaar te maken en, indien mogelijk, zelfinzicht te geven; dit geeft cliënten meer regie.
• Tip 3: Ontwikkel beeldend voorlichtingsmateriaal voor cliënten over het werken met het ondersteuningsplan. Maak het ondersteuningsplan zelf minder talig en visueel aantrekkelijk.
• Tip 4: Maak de cliënt en zijn familie deelgenoot van de methodiek waarmee gewerkt wordt. Dit zorgt voor gelijkwaardigheid in de samenwerking en het spreken in dezelfde taal.
• Tip 5: Investeer in het contact en samenwerking met de cliënt en zijn familie; stem met regelmaat af, zorg voor een vertrouwensband, onderken ieders eigen rol en respecteer elkaars opvattingen.
• Tip 6: Laat het ondersteuningsplan een resultaat zijn van de gesprekken die met de cliënt en zijn familie zijn gevoerd. En zorg dat de cliënt (en de familie) zich in zijn eigen ondersteuningsplan herkent.
• Tip 7: Verwijs en benoem in begeleidingsgesprekken met de cliënt naar de doelen en afspraken in het ondersteuningsplan; zo gaat het plan meer ‘leven’.
• Tip 8: Steek de gesprekken met de cliënt positief in en blijf zoeken naar mogelijkheden en talenten.

Lees de brochures van de zes zorgorganisaties over hun aanpak:

• Best practices ASVZ
• Best practices Dichterbij
• Best practices Driestroom
• Best practices Estinea
• Best practices JP van den Bent
• Best practices Zuidwester (op de foto hun aanpak volgens ‘Mijn plan’)

Het project Cliëntvriendelijk Ondersteuningsplan is in de periode 2017-2019 uitgevoerd door de belangenorganisaties in het kader van de Kwaliteitsagenda Gehandicaptenzorg ‘Samen Sterk voor Kwaliteit’. Lees meer op de website van de LFB.