Stagiairs in zorg en welzijn voelen zich onder druk gezet

Stagiairs in de sector Zorg & Welzijn krijgen volgens vakbond FNV veel te weinig begeleiding en voelen zich onder druk gezet om handelingen te verrichten waarvoor ze nog geen bevoegdheid hebben. Dat blijkt volgens de vakbond uit ruim tweeduizend meldingen die de belangenbehartiger kreeg op het meldpunt Stagemisbruik.

Het meldpunt was gedurende twee maanden geopend en ontving niet alleen meldingen van leerlingen en stagiairs, ook zorgmedewerkers deden een boekje open. In de gehandicaptenzorg wordt door 38 procent van de melders genoemd dat ze medicijnen moeten toedienen, terwijl ze dat wettelijk gezien nog niet mogen. Een veelgehoorde klacht van begeleiders is dat ze zonder overleg ineens stagiairs toegewezen krijgen waarvoor ze dan tijd moeten vrijmaken. Een haast onmogelijk taak als je al overloopt in je eigen werk. De stagiair voelt zich dan ook vaak aan zijn lot overgelaten. Een punt dat ook veel genoemd werd: stagiairs horen eigenlijk boventallig te zijn, maar worden in veel gevallen volledig ingezet.

Sanne liep stage in de gehandicaptenzorg. “Ik ben 3e jaars HBO-student en loop 32 uur in de week stage op een dagbesteding voor verstandelijk beperkten. Ik word hier vaak voltallig ingezet en dat voor € 1,98 bruto per uur! Ik werk veel met flexers die dan nog niet veel op die groep hebben gestaan en die moet ik dan vertellen wat de bedoeling is, terwijl zij wel volledig loon krijgen.” (uit het rapport ‘Meldpunt stagemisbruik in Zorg & Welzijn’)

Volgens de FNV leiden dit soort situaties ertoe dat de toekomst van de zorg op het spel staat. De druk op de stagiairs leidt onder meer tot:
- studievertraging (door te weinig begeleiding kunnen opdrachten voor school niet beoordeeld en afgetekend worden)
- burn-outs
- stoppen met de opleiding.

Het laatste punt komt meer voor bij leerlingen in de gehandicaptenzorg: van de melders uit die sector is 25 procent inmiddels gestopt met de opleiding, tegen 15 procent van de melders uit het totaalonderzoek.

Daarnaast komen volgens 33 procent van de melders ook de gezondheid en veiligheid van patiënten/cliënten in gevaar, omdat stagiairs handelingen moeten verrichten waar ze nog niet voor opgeleid zijn.

Maaike liep stage in de gehandicaptenzorg. “Ik had een leerwerkplek voor twee jaar, waarbij ik werd ingezet als volledig zelfstandige ‘ervaren’ werknemer. Ik begeleidde cliënten met een zware indicatie, die een-op-eenbegeleiding nodig hadden, zonder toezicht van begeleiding. Ik werd geschopt en geslagen door cliënten. Ook werd ik soms zes dagen per week ingeroosterd en moest daarnaast nog één dag in de week naar school. Ik ben alleenstaande moeder en wist niet hoe ik dit moest rondbreien. Door alle druk kreeg ik een burn-out. Vervolgens werd mijn contract beëindigd, omdat ik tijdelijk was uitgeschreven van school vanwege de burn-out.” (uit het rapport ‘Meldpunt stagemisbruik in Zorg en Welzijn)

De NOS sprak ook met enkele stagiairs die een melding hadden gedaan. Zoals Quincy, die stage liep bij een instelling voor mensen met een ernstige meervoudige beperking. Al op de eerste dag kwam ze op de zwaarste groep te staan. Toen er na een week iemand ziek werd, moest ze volledige diensten meedraaien. Ze heeft haar stage op die plek uiteindelijk niet afgemaakt. Op een andere plek heeft ze het nu wel naar haar zin en ze hoopt dit jaar haar opleiding af te ronden.

De NOS vroeg de betreffende zorginstelling om een reactie, maar niemand was beschikbaar. Een woordvoerder van Actiz (verpleeghuiszorg en wijkverpleging) geeft aan het beeld dat de FNV schetst niet te herkennen. “Het is geen steekproef, dus vooral mensen met negatieve ervaringen melden zich.” Het aantal meldingen is volgens Actiz te klein om conclusies voor de hele sector te trekken.

De MBO Raad (het merendeel van de melders liep stage tijdens een mbo-opleiding) heeft aangegeven de signalen wel serieus te gaan onderzoeken.  |