Als je in je jeugd nare ervaringen opdoet, kan je dat weerbaarder maken voor stressvolle situaties later. Maar je kunt er ook gewelddadig gedrag door ontwikkelen, zo blijkt uit onderzoek van Caroline Coppens, die daar aan de Rijksuniversiteit Groningen (Rug) op is gepromoveerd.
Uit eerder onderzoek is bekend dat negatieve ervaringen vroeg in je jeugd tot depressie en angststoornissen kunnen leiden. Caroline Coppens onderzocht de invloed van sociale stress in de jeugd op antisociale persoonlijkheidsstoornissen en excessief agressief gedrag bij de rat.
Veranderingen in de hersenen
Aandachtsproblemen en impulsiviteit zijn persoonlijkheidseigenschappen die bijdragen aan de overgang van agressie in geweld. Deze eigenschappen hangen samen met een slecht functionerende prefrontale cortex. Dit voorste gedeelte van de hersenen ondergaat tijdens de adolescentie grote veranderingen. Verstoring van deze ontwikkeling door blootstelling aan sociale stress zou een sleutelrol kunnen spelen in de ontwikkeling van gewelddadig gedrag.
Coppens studies tonen aan dat sociaal verlies bij een adolescent leidt tot veranderingen in de prefrontale cortex en tot een verstoring van de ontwikkeling van agressief en impulsief gedrag. Impulsiviteit blijkt daarbij een belangrijke factor te zijn bij het ontstaan van geweld.
Omstandigheden
Anderen doen het juist beter onder stressvolle condities na een eerdere ervaring met sociale stress. Verder onderzoek zou daarom niet alleen naar de gevolgen van stress moeten kijken, maar ook naar de vraag welke individuen hierdoor juist weerbaarder worden en onder welke omstandigheden dit het geval is.
Caroline Coppens studeerde medische biologie aan de Rug, waar ze haar promotieonderzoek uitvoerde bij de afdeling Gedragsfysiologie. Meer informatie over de promotie van Coppens: Development of aggression and impulsivity: modulation by adolescent social stress?