Rechtsbescherming van mensen met een beperking moet beter

Jaarlijks publiceert het College voor de Rechten van de Mens een monitor, waarin deze toezichthouder de stand van zaken rond het VN-verdrag handicap doorneemt. Dit jaar staat het thema Rechtsbescherming centraal. Mensen met een beperking blijken nog altijd niet volledig toegang te hebben tot rechtsbescherming.

Rechtsbescherming is een heel breed begrip. Het komt aan de orde als je een klacht wilt indienen bij de gemeente of bij het UWV, als je gearresteerd en verhoord wordt of als je je gelijk wilt halen bij de rechter.

Volgens het College voor de Rechten van de Mens gaat het voor mensen met een beperking op meerdere fronten fout. Daarom wil het college dat er een nationaal actieplan ontwikkeld wordt dat concrete maatregelen beschrijft rond drie elementen: autonomie, participatie en toegankelijkheid. Want vooral op daar zijn knelpunten te vinden.

Autonomie
Mensen met een beperking weten vaak niet hoe ze een bezwaar moeten indienen. Formulieren zijn te ingewikkeld en informatie erover is soms lastig te vinden. Een onafhankelijk cliëntondersteuner kan iemand hierbij helpen, maar die is niet in elke gemeente geregeld.

Participatie
De kennis over de rechten van mensen met een beperking is nog onvoldoende bij betrokkenen bij de rechtsbescherming. Ook is er te weinig kennis over bijvoorbeeld het herkennen van een licht verstandelijke beperking. Daarom zouden er trainingen moeten komen, die op gezette tijden ook herhaald worden. Mensen met een beperking moeten bij het ontwikkelen en geven van de trainingen betrokken worden, vindt het college.

Toegankelijkheid
De toegankelijkheid van locaties is ook nog altijd niet op orde. Maar toegankelijkheid gaat ook over informatie, die is er voor mensen met een verstandelijke beperking vaak niet in eenvoudige taal. Verder moet de overheid ervoor zorgen dat mensen met een beperking werkzaam kunnen zijn in juridische beroepen, aldus het College voor de Rechten van de Mens.

Naast de ontwikkeling van een nationaal actieplan doet de toezichthouder nog twee aanbevelingen:

• Onderteken het Facultatief Protocol bij het VN-verdrag handicap. Nederland heeft dit nog niet gedaan. Daardoor kunnen mensen met een beperking hun klacht niet voorleggen aan het VN-comité handicap.
• Hef het verschil in rechtsbescherming op tussen Caribisch Nederland en Europees Nederland op.

In het NOS Radio 1 Journaal sprak Astrid Kersseboom met Marjolein Swaanenburg-van Roosmalen, collegelid van het College voor de Rechten van de Mens, over de rechtsbescherming van mensen met een beperking. Beluister het fragment.

Bekijk de Monitor VN-verdag handicap 2022.  |