Praten over prentenboek helpt bij emotionele ontwikkeling

Kleuters krijgen complexe emoties als verlegenheid en jaloezie beter in de gaten als leerkrachten zich meer opstellen als meelezer dan als voorlezer bij het lezen van prentenboeken. Dat blijkt uit onderzoek van Aletta Kwant, die in Groningen promoveert op onderzoek hiernaar.

Kwant ontwikkelde een voorleesprogramma en onderzocht welke prentenboeken het meest geschikt zijn voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van kleuters. Dat prentenboeken een positief effect hebben op de taalontwikkeling was al langer bekend. Aletta Kwant toont aan dat dit ook geldt voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van jonge kinderen. Voorwaarde hierbij is dat leerkrachten de juiste prentenboeken gebruiken en in staat zijn om hierover een gelijkwaardig gesprek met kleuters te voeren.

Meelezer
De gangbare uitlokkingsstrategie van de leerkracht die tijdens voorleessessies vragen stelt, leidt niet altijd tot de juiste interactie, aldus Kwant. "Door zelf lezersreacties te geven plaatst de leerkracht zich als medelezer naast de leerlingen, wat een gelijkwaardiger gesprek oplevert," verduidelijkt ze. Haar onderzoek heeft geleid tot zogenoemde ‘sleutels’ bij een set geselecteerde boeken, waarmee leerkrachten kunnen werken. Kwant: "De lezersreacties van de leerkracht vormen hierbij de eerste aanzet tot een gesprek. Daarna helpen stimulerende aanwijzingen zoals vervolgvragen de leerkracht verder om in gesprek te gaan met de kinderen."

Boeken uitgezocht
Voor het onderzoek heeft een panel van experts criteria ontwikkeld waarmee prentenboeken geselecteerd konden worden. Daarna analyseerde Kwant de inhoud van de boeken. “De basisemoties, bang, blij, boos en verdrietig, waren ruim vertegenwoordigd,” vertelt ze. “Daarnaast kwamen ook de meer complexe emoties als verlegen, jaloers en schuldig voor.” De resultaten van de analyse heeft Kwant vervolgens gebruikt bij de ontwikkeling van een voorleesprogramma voor leerkrachten. Met het nieuwe voorleesprogramma bleken met name complexe emoties beter herkend te worden.

Meer informatie bij Alette Kwant.