Praten met een gestreste cliënt

Vilans heeft de nieuwe gesprekstool ‘Wat is er?’ ontwikkeld. Hiermee kunnen begeleiders stap voor stap in gesprek met een cliënt die ergens over tobt of gestrest is. De tool bestaat uit een set gesprekskaarten en een toelichting, eenvoudig te downloaden.

Je kunt de kaarten uitprinten of ze via een beeldscherm laten zien. Sommige cliënten vinden het prettig om op de kaarten te tekenen tijdens het gesprek, zo is uit ervaring gebleken. De bedoeling is om de cliënt zich beter te laten voelen vanuit zoveel mogelijk eigen regie. Samen praat je over wat er speelt en wat de cliënt ervaart.

Stap voor stap
De tool bestaat uit zes stappen:

Stap A: Begin het gesprek. Bijvoorbeeld: Ik zie dat er iets is, zullen we daar over praten?

Stap B: Waarnemingen en feiten: De cliënt beschrijft de situatie, waarbij de begeleider steeds naar feiten vraagt: waar was je toen, wie waren er? Met feiten krijg je een goed beeld van de situatie en kun je ook weer makkelijker naar de feiten verwijzen ter voorkoming van doembeelden bij de cliënt.

Stap C: Gedachten en gevoelens: de begeleider krijgt inzicht in de belevingswereld van de cliënt doordat die zijn gedachten/gevoelens met de begeleider deelt. De cliënt voelt zich gezien en gehoord.

Stap D: Wat helpt? De begeleider vraagt wat de cliënt nodig heeft om zich beter te laten voelen, of dit mogelijk is en of de cliënt dit zelf kan bereiken. De cliënt ontdekt waar hij zelf invloed op heeft en dit versterkt zijn gevoel van eigen regie.

Stap E: Wat ga je doen? Hier kom je samen tot duidelijke acties en afspraken. Het geeft de cliënt meer grip op de situatie en zijn gevoel en vergroot het gevoel van eigen regie.

Stap F: Afronding. Hoe voel je je nu? Met deze stap kun je toetsen of het gesprek heeft geholpen.

Ervaringen
Op de website van het Kennisplein Gehandicaptensector staan enkele ervaringen van een begeleider (‘Het helpt om stap voor stap een gesprek te hebben waarin de cliënt echt centraal staat. Ik ben me er altijd van bewust dat ik soms te snel wil.’) en een cliënt met de tool (‘Ik heb alles met mijn begeleider op kunnen schrijven en tekenen. We hebben goede afspraken gemaakt.’). Daar is het stappenplan ook te downloaden, inclusief een toelichting.

Vilans ontwikkelde de gesprekstool ‘Wat is er?’ in samenwerking met SpelPartners en het ministerie van VWS.  |