Picto's en smiley's geven Luuk rust

Woorden, woorden en nog eens woorden. Luuk hoort ze de hele dag en hij kan zelf ook best met woorden overweg. Maar als je goed luistert, merk je dat hij die woorden eigenlijk niet begrijpt. Die frustratie uit hij in agressief gedrag. Het Centrum voor consultatie en expertise (Cce) beschrijft op de website Leren van casussen hoe met visuele hulpmiddelen Luuk weer rust en een stem gekregen heeft.

Luuk doet zijn uiterste best om een zo normaal mogelijk leven te leiden in zijn eigen appartement, maar hij kan niet alles alleen. Begeleiders ziet hij maar zelden. Doordat Luuk verbale communicatie niet goed begrijpt, kan hij niet de juiste woorden vinden om te vertellen hoe het met hem gaat of waar hij behoefte aan heeft.

Hij wordt steeds ongelukkiger en gefrustreerd. Het enige dat hem nog rest is zich agressief naar begeleiders te uiten, zichzelf te verwonden of zich dan maar helemaal terug te trekken en nergens meer aan mee te doen.

Misverstanden
Begeleiders staan machteloos en zelfs de politie moet er aan te pas komen om Luuk rustig te krijgen. Hoe Luuk ook zijn best doet om anderen te begrijpen of zichzelf verstaanbaar te maken, het loopt iedere keer op misverstanden uit. Zijn begeleiders overschatten hem.

Toch lukt het om Luuks gevoelens een stem te geven en zo de rust te herstellen. GZ-psycholoog Zillah Holtkamp van Aveleijn vertelt op de website Leren van casussen van het Cce welke stappen er nodig zijn geweest om dit tot stand te laten komen:

• Stap 1 Visualiseren: met hulpmiddelen als een picto-agenda, dagprogramma in pictogrammen, foto's van begeleiders in het personeelsrooster, eigen foto's in het afsprakenboek.
• Stap 2 Aanpak spanningsopbouw: met een signaleringsplan, emotiekaarten, meer begeleidingsmomenten, extra medicatie in de beginperiode.
• Stap 3 Aanpassing dagbesteding: van 2 naar 1 dagbestedingsplek, op aangeven van Luuk zelf.
• Stap 4 Autonomie Luuk: hij krijgt een eigen hobbyhok, waar hij trots op is, en met gezamenlijke afspraken zelf kan werken.

Meer zelfvertrouwen
Dankzij deze stappen ervaart Luuk meer nabijheid en autonomie, en heeft hij minder spanning en zijn er dus minder escalaties. Hij heeft minder boze buien en heeft meer zelfvertrouwen gekregen. Luuk is opener en flexibeler, hij kan zich beter aanpassen aan veranderingen. Luuks team weet nu hoe hem te begeleiden. Omdat het zo goed met hem gaat en het zijn wens is, wordt zijn medicatie verder afgebouwd.

Bekijk de volledige casus van Luuk op de website Leren van casussen van het Centrum voor consultatie en expertise (Cce).