Passende hulp bij een licht verstandelijke beperking en psychiatrische problemen

Hoe kijk je verder dan een diagnose en zorg je voor echt passende hulp bij mensen met een verstandelijke beperking en psychiatrische problemen? Deelnemers van de Klik themadag op 9 oktober kregen hiervoor praktische kennis in diverse lezingen en workshops.

In de Klik themadag Psychiatrie & verstandelijke beperking, die plaatsvond op donderdag 9 oktober in Burgers’ Zoo in Arnhem, brachten we actuele kennis uit de psychiatrie en de verstandelijk gehandicaptenzorg samen.

Dagvoorzitter Joyce Voeten, arts verstandelijk gehandicapten en psychiater, trapte af met een kritische kijk op diagnoses, die je volgens haar meer als een classificatie en momentopname moet zien. “Belangrijker is het om te achterhalen en beschrijven welke klachten tot die classificatie hebben geleid,” stelde Joyce Voeten.

Factoren
Ze benadrukte dat je een stigma moet voorkomen. “Reduceer iemand niet tot één ‘ding’. Bekijk wat er in het dagelijks leven meespeelt in de last en lijdensdruk aan

• uitlokkende,
• onderhoudende en
• beschermende factoren.

Wat maakt dat er klachten ontstaan en blijven? En voor passende hulp kijk je vooral naar de beschermende factoren. Wat maakt dat de klachten minder worden?”

Dagboekapp
Onderzoeker Daan Hulsmans maakte in zijn lezing vervolgens duidelijk waarom het zo belangrijk is om in te zoomen op de persoon zelf. Uit zijn onderzoek naar een dagboekapp waarbij cliënten zelf de vragen kozen, kwam waardevolle informatie voor de hulpverlening. Zoals een vrouw die juist meer zelfverwondend gedrag liet zien na vrijheidsbeperkende maatregelen.

Workshops
In de workshops gingen de deelnemers praktisch aan de slag, door kritisch te kijken naar

• hun eigen communicatievaardigheden bij mensen met stemmingswisselingen (Mieke Janssens van Concrete Coaching en rollenspellen met trainingsacteur Rob Marinus);
• de overlap in de benadering vanuit de psychiatrie van een ‘persoonlijkheidsstoornis’ en een sociaal-emotionele ontwikkelingsachterstand in de verstandelijk gehandicaptenzorg (Joyce Voeten);
• traumasensitief werken met mensen met een licht verstandelijke beperking (Dagmar Struijcken en Renate Lambrix van Koraal);
• de invloed van psychiatrische problemen op de seksualiteitsbeleving (seksuoloog Mirella van der Heijden en orthopedagoog Maaike Koning);
• de samenwerking in de zorg bij mensen met triple problematiek: verslaving, psychiatrie en licht verstandelijke beperking (Neomi van Duijvenbode en Lot Herder van GGZ Drenthe).

Ervaringsdeskundige
Als afsluiting vertelde Daniëlle Stomp welke impact schizofrenie en psychoses op haar leven hebben (gehad). Samen met psychiatrisch verpleegkundige Jeanine Kolf gaven zij op een ontwapenende manier uitleg over wanen bij mensen met een verstandelijke beperking en wat haar helpt. Dat is naast medicatie voor haar vooral een fijne woonplek bij Cavent. “En begeleiders die duidelijk en eerlijk zijn.”

Het programma bood daarnaast ook ruimte om te netwerken en om de dieren in Burgers' Zoo te bezoeken. De Klik themadag krijg volgend jaar een vervolg op donderdag 1 oktober 2026. Voor abonnees van Klik is deze dag weer met korting te bezoeken.  |

Lees meer over deze Klik themadag Psychiatrie en houd de evenementen van Klik in de gaten via de Klik nieuwsbrief of Klik.org/studiedagen.