Over jezelf beslissen geeft kracht

"Kwaliteit van leven is gehoord worden. Als je niet gezien wordt, raak je gefrustreerd," vertelt Elke Westermann in de komende Klik en op de studieochtend over Eigen invloed van 12 december. "Bij een Eigen Kracht-conferentie gaan mensen rechtop zitten en stralen, als ze merken dat er naar hen wordt geluisterd."Foto Caroline van Pagee

Elke werkte lang in de verstandelijk gehandicaptenzorg en is tegenwoordig regiomanager en trainer bij de Eigen Kracht Centrale. "Wat is kwaliteit van leven? Gehoord worden. De overeenkomsten tussen mensen met en zonder handicap zijn groter dan de verschillen. Betekenisvolle relaties en veiligheid zijn verschrikkelijk belangrijk. Ook in het dagelijks leven gaat het niet alleen om een plan maken en uitvoeren, maar om de constante bewustheid; wie beslist hier, en hoe? En als ik een besluit moet nemen, hoe doe ik dat dan vanuit hem?" zegt Elke.

Ik ben er ook nog
"Ook ouders leven op als aan hen wordt gevraagd: Hoe wilt u het hebben? Het zou de eerste vraag aan cliënten en ouders moeten zijn, want hij brengt de beweging op gang" vervolgt Elke. "Veel begeleiders snappen dat prima, en leveren fantastisch werk.

Maar ik maak het ook wel anders mee. Zo kwam ik eens in een leefgroep waar de radio aanstond, terwijl mensen die daar woonden duidelijk behoefte hadden aan rust. Voor wie stond die radio aan, wie had dat besloten? Begeleiders die met elkaar praten waar drie bewoners bij zitten. Een bewoner geeft al een signaal: ik ben er ook nog: even tikken. 'Ja, nu even niet hoor, we zijn aan het praten.' Vervolgens gaat die man harder tikken, zichzelf tikken, zichzelf slaan. We hebben veel met video gewerkt en daarop was duidelijk te zien dat die signalen al veel eerder werden gegeven, maar niet opgemerkt. 'Als ik de regie niet heb, als ik niet gezien word, dan raak ik gefrustreerd.' Geldt voor ons ook hoor."

Wat is helpen?
"Als iemand ontzettend in de puree zit zijn hulpverleners natuurlijk hartstikke bezorgd. Ze hoeven niet terug te treden. Zij hebben de kennis om uit de shit te komen. Maar wat is helpen? Is het dat je een vis vangt voor je cliënt, of dat je hem een hengel geeft zodat hij zijn eigen vis kan vangen?"

"Niemand kan het alleen. Ook wij niet. Het beste wat een professional kan doen is zo snel mogelijk die kring van de cliënt vergroten. Dat geldt niet alleen bij een conferentie, wij worden erbij geroepen als het probleem complex is. Een vakvrouw weet dat als zij meteen de oplossing geeft, die niet wordt geaccepteerd, want het is niet het plan van de cliënt en zijn kring. Maar als zij informatie geeft, mogelijkheden voorlegt, met zijn allen bespreekt wat wijsheid is in deze situatie, en zij de beslissing bij de cliënt en zijn kring laat liggen, is het hun keuze. Daarom zullen ze ervoor willen gaan en zal hun oplossing werken."

Meer hierover lees je in het Klik themanummer over Eigen invloed, dat 12 december verschijnt.