Onderzoek naar knuffelbare digitale zorgassistenten

Kennisorganisatie Vilans testte in 2023 een knuffelbare zorgrobot uit Zuid-Korea, de Hyodol. Vorig jaar werd Maatje-pop, het Nederlandse equivalent van zo’n robot, aan het onderzoek toegevoegd en richtte men zich op de gehandicaptenzorg. En hoewel verregaande conclusies niet gemaakt konden worden, waren cliënten en zorgmedewerkers wel overwegend positief over deze knuffelbare digitale zorgassistenten.

De belangrijkste beperkingen aan het onderzoek zijn het feit dat de Hyodol geen Nederlandse spreekt en dat Maatje-pop nog een prototype is. Maar de onderzoekers zagen wel mogelijkheden voor dit soort robots.

Functie robots
De robots werden gebruik als reminder voor het innemen van medicatie of afspraken, maar konden ook reageren als iemand ’s ochtends net wakker was. Er werden liedjes gezongen, dansjes gedaan, geknuffeld met de robot, wat het gevoel van eenzaamheid zou kunnen verminderen. Ook konden er spelletjes worden gespeeld met de robot voor cognitieve stimulatie, maar dan moest het spel wel goed afgestemd zijn op het niveau en de vaardigheden van de cliënt.

Aanvulling
Sommige zorgmedewerkers waren bang voor een afname in warme zorg, maar over het algemeen zag men de robot als een goede aanvulling. Niet voor niets wordt het ook een digitale zorgassistent genoemd. 

In het onderzoek werd gekeken naar de sociaal-ethische aspecten, gewenste functionaliteiten en voorkeuren voor gender en stemgeluid van de sociale robots. Door bij toekomstige ontwerpen rekening te houden met die uitkomsten, kunnen knuffelbare digitale zorgassistenten van toegevoegde waarde zijn voor zowel cliënten als begeleiders.

Aanbevelingen
Bij een ontwerp van zo’n robot zijn onder meer de volgende aanbevelingen gedaan:

• de digitale zorgassistent moet in staat zijn om sociale interacties aan te gaan met de cliënt.
• de robot moet er in diverse genders en huidskleuren komen, voorzien van een volwassen stem, die past bij het gender. Als optie zou men moeten kunnen switchen naar een kinderstem.
• de robot zou in staat moeten zijn om de stemming van de cliënt in te schatten en daarop zijn gedrag aan te passen.
• als de robot gezichten zou kunnen herkennen, kan hij switchen naar de bijbehorende persoonlijke instellingen voor die cliënt.

Zorgmedewerkers adviseren om bij implementatie te kiezen voor de doelgroep autismespectrumstoornis, omdat die het meest baat lijkt te hebben bij een knuffelbare digitale zorgassistent in de gehandicaptenzorg.  |

Lees meer over het onderzoek naar knuffelbare zorgrobots op de website van Vilans. Daar is ook het verkennend onderzoek in de gehandicaptenzorg te downloaden.