Mondzorg in de gehandicaptenzorg kan een tandje beter

Mensen met een verstandelijke beperking hebben vaker problemen met hun gebit. Daarnaast kan pijn in de mond gedragsproblemen veroorzaken. De Inspectie voor de Gezondheidszorg deed onderzoek naar mondzorg in de gehandicaptenzorg bij veertien zorgaanbieders en constateert dat er meer aandacht nodig is voor goede mondzorg van cliënten. | Foto Theo Groot

Enkele factoren waardoor mensen met een verstandelijke beperking meer kans hebben op tandvleesontsteking en tandbederf (gaatjes):

• Ze hebben vaker afwijkende tandstanden en meer gebitsbeschadiging omdat ze zich, door een mindere motoriek en bijkomende gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld epilepsie), vaker stoten en meer vallen.
• Het poetsen van het gebit van mensen met een verstandelijke beperking is voor medewerkers niet makkelijk. Vaak is er verzet tegen het tandenpoetsen.

Klachten voorkomen
Goede mondzorg kan behalve klachten aan het gebit ook problemen voorkomen als ondervoeding, spraakgebrek, en andere gezondheidsklachten. Daarnaast kan goede mondzorg gedragsproblemen voorkomen. Want cliënten zijn niet altijd in staat pijn aan het gebit te benoemen. Het kan dus zo zijn dat die pijn de oorzaak is van gedragsproblemen.

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (inspectie) bezocht van november 2014 tot augustus 2015 veertien grote en kleine zorgaanbieders om de mondzorg in de gehandicaptenzorg in kaart te brengen. De uitkomsten waren deels positief:

• Voor bijna alle cliënten is een plan gemaakt over hoe het gebit dagelijks verzorgd moet worden.
• Alle cliënten hebben een tandarts.
• De meeste medewerkers kennen de mondzorg problematiek waarmee cliënten te maken hebben en vinden dat zij voldoende worden toegerust om de dagelijkse mondzorg te bieden.

Meer kennis en scholing
Maar daarmee kun je volgens de inspectie nog niet spreken van goede mondzorg. Wat er niet goed genoeg gaat, is dat:

• Bij niet alle zorgaanbieders er genoeg kennis is over goede mondzorg in de gehandicaptenzorg.
• Er te weinig (bij) scholing plaatsvindt over dit onderwerp.
• Een groot deel van de zorgaanbieders niet in het zorgplan bijhouden hoe vaak een cliënt naar de tandarts of mondhygiëniste gaat.
• De dagelijkse mondzorg niet altijd aangepast is op deze tandarts of mondhygiëniste, die ook niet altijd worden opgenomen in het zorgplan.

De inspectie willen dat zorginstellingen zelf aan de slag gaan voor betere mondzorg. Ze verwachten dat zorgverleners betere scholing krijgen en kennis onderling delen. Daarnaast wil de inspectie dat zorgaanbieders met een plan komen wat goede mondzorg in de gehandicaptenzorg in de praktijk betekent. De inspectie blijft met inspectiebezoeken de ontwikkelingen en verbeteringen van de mondzorg in de gehandicaptenzorg volgen.  |

Download de IGZ Factsheet Mondzorg Gehandicaptenzorg (pdf)