Leiders die veranderingen leuk maken

Verandering speelt in veel organisaties een steeds grotere rol. De manier waarop managers hiermee omgaan, is van grote invloed op het functioneren van medewerkers, ontdekte Frouke de Poel. Effectieve leidinggevenden zorgen ervoor dat het werk goed wordt gedaan en de medewerkers tevreden zijn.

De Poel promoveerde half juli aan de Rijksuniversiteit Groningen. Werknemers in een veranderende organisatie moeten flexibel zijn en goed kunnen omgaan met onzekerheid. De stabiliteit in de werkomgeving wordt immers bedreigd. De Poel: ‘Aan de ene kant moeten leidinggevenden een gevoel van veiligheid bij medewerkers stimuleren. Aan de andere kant is het zaak medewerkers in beweging te krijgen.’

Inspirerend
Volgens De Poel zijn twee leiderschapsstijlen bijzonder geschikt om daar een balans in te vinden ‘Transformationele leiders hebben een inspirerende en motiverende stijl. Bij hen gaat het vooral om het uitdragen van een visie. De focus ligt op de toekomst: waar gaat de organisatie heen en wat willen we. Een participatief leider laat medewerkers vaker meedenken. Hij vraagt hun om input en laat hen verantwoordelijkheid dragen voor veranderingen.’

Teamsamenstelling
Beide leidinggevende types zijn geschikt om veranderingen op gang te krijgen, ook al spelen ze elk hun eigen rol. Of hun aanpak effect heeft hangt ook sterk af van de teamsamenstelling. ‘Transformationeel leiderschap is vooral effectief in een gevarieerd team, waar het risico bestaat dat iedereen te veel zijn eigen wil doen. Om conflicten te voorkomen kan een transformationeel leider het team managen op overeenkomsten. Zo krijg je alle neuzen dezelfde kant op.’ Deze aanpak stimuleert voornamelijk werkeffectiviteit en werktevredenheid  door een sterke identificatie met de organisatie te creëren.

Veranderingsgezind
Participatief leiderschap is juist effectiever in homogene teams, die over het algemeen minder veranderingsgezind zijn. ‘In die gevallen zorgt de participatieve aanpak voor de symbolische schop onder de kont,’ aldus De Poel. ‘Een participatief leider stimuleert vooral de samenwerking. Samen werken de teamleden aan de veranderingsdoelen , waarvoor een gunstig klimaat wordt gecreëerd. Dit heeft als resultaat dat teams meer willen werken aan vernieuwing, en daar minder conflicten over maken. ’  ‘Making a Difference: About the mechanisms underlying effective leadership in a change-oriented organizational context’. Proefschrift van Frouke de Poel, e-mail: f.m.de.poel@rug.nl