Kenniscentrum verstandelijk gehandicaptenzorg
Menu

Keukentafelgesprek: hengelen in een droge sloot

18 september 2015 Ernst Timmer Geen reacties

Met zondagse kleren en eerlijkheid helpt ambulant begeleider Ernst Timmer een bijzondere oom en tante, geplaagd door schulden en een laag iq, hun keukentafelgesprek te doorstaan.

Oom en tante noem ik ze. Elke keer als ik kom is daar ook hun tweejarige neefje Clint. Het joch is van haar zus en twee keer in de week passen ze op. Handig voor die zus, en goedkoop ook, al denk ik niet dat oom en tante het voor niks doen.

Twintig punten meer
Clint noemt zijn oom opa. Dat is niet zo gek, want een echte opa is niet voorhanden en oom is twintig jaar ouder dan tante. Hij heeft ook twintig IQ-punten meer.

Toen hij uit de gevangenis kwam kon hij met tante een nieuw leven beginnen, maar dat leven begon onder het nulpunt, dat is te zeggen met een schuld van 20.000 euro. De reclassering regelde een indicatie voor begeleiding en ik kon aan de slag.

Op de centjes letten
Toen daar een uitnodiging voor een keukentafelgesprek in de bus viel, probeerde ik zoals gewoon­lijk uit te leggen waar dat voor nodig was. “De gemeente gaat zelf kijken wat voor begeleiding jullie nodig hebben,” zei ik. “Ze moeten daar op de centjes gaan letten.”

Crimineel
Oom wist wel raad met die situatie. “Je moet zeggen dat ik een heel gevaarlijke crimineel ben,” zei hij. “Als ik kwaad word, doe ik dat kind misschien wel wat aan. En dat we meer dan een ton schuld hebben. En dat zij niks kan. Ze heeft een IQ van 55 en ze snapt nooit niks. Als er een brief van de deurwaarder komt ligt ze de hele nacht te huilen en dreigt ze met zelfmoord. Dat is voor dat kind ook niet goed.”

Ik zei dat het voor alles het beste was om gewoon de waarheid te vertellen. Ik verwachtte geen problemen bij de toewijzing van ambulante zorg door de gemeente.

Poep en wiet
Op de dag van het keukentafelgesprek kwam ik voor de zekerheid een halfuurtje eerder. De ver­trouwde lucht van poep en wiet zoefde mij tegemoet. Huisvriend Sjaak Stok was er en die zat te zuigen aan een kolossale joint. Clint begroette me enthousiast. Zijn luier hing op zijn knieën en ook zijn toet zag bruin van chocola.

Opzouten
“Zo meteen komt de gemeente,” zei ik. Oom begreep mij meteen. “Sjaak, naar buiten met die highpaal,” zei hij. “Opzouten!” En tegen tante: “Dat kind moet een schone luier. Of nee, ga jij maar stofzuigen, dan doe ik die luier wel. En we moeten de ramen tegen mekaar open zetten.”

Huisbezoek
Ik ken van mijn moeder een verhaal uit haar jeugd. Mijn oma, die weduwe was, werd regelmatig bezocht door meneer pastoor. Hij kwam kijken of de toelage die oma kreeg van het armbe­stuur wel goed werd besteed. Voordat de eerwaarde kwam werd het huis gepoetst en kregen de kinde­ren hun zondagse kleren aan. Ik had nooit gedacht dat ik in mijn rol van begeleider iets verge­lijk­baars mee zou maken.

Toen de man van de gemeente kwam was het weer fris in huis. Clint kroop bij tante op schoot en likte aan een verse lolly. Oom schonk koffie. De man van de gemeente informeerde naar mantel­zorgers, vrijwilligers en voorliggende voorzieningen. Hij hengelde in een droge sloot.

“Waarvoor wilt u eigenlijk begeleiding?” vroeg hij. “Nou,” zei oom. “Zij heeft een IQ van 45. Dat schiet niet op. Dan heb je echt wel begeleiding nodig.”

Ik zuchtte en mijn blik dwaalde af naar buiten. Sjaak Stok zat in het zonnetje een nieuwe joint te draaien.  |

Column in de serie Keukentafel-blogs van Ernst Timmer.

Wil je reageren op dit artikel? Log dan in als abonnee!