Jeugdzorg-plus helpt

De eerste resultaten van Jeugdzorgplus, een nieuwe vorm van residentiële jeugdzorg voor jongeren met ernstige gedragsproblemen, zijn hoopgevend. Dat blijkt uit onderzoek van orthopedagoog Karin Nijhof van de Radboud universiteit.

Tijdens en na de behandeling verbetert het gedrag van de jongeren en een half jaar na afloop hebben de meesten onderdak, dagbesteding en zijn ze niet meer crimineel. Karin Nijhof promoveert 24 augustus op een eerste onderzoek naar deze nieuwe vorm van jeugdzorg. Zij verzamelde gegevens van 514 jongeren tussen de 12 en 18 jaar, die in deze nieuwe vorm van jeugdzorg zijn behandeld.

Structuur
In Jeugdzorgplus verblijven de probleemjongeren op last van de rechter een jaar in een leefgroep met een strakke dagstructuur en een vast ritme. Inmiddels is deze periode  verkort tot een half jaar. Ze krijgen een individuele behandeling en daarnaast zijn er gesprekken met het gezin. “Het betrekken van het gezin is belangrijk,” zegt Karin Nijhof. “Veel jongeren komen uit multiprobleemgezinnen waar geweld en criminaliteit niet ongewoon zijn. Na afloop van de behandeling komen de meeste jongeren weer thuis. Daarom moeten de gezinsleden er ook bij betrokken worden. En die behandeling kan intensiever.”

Kwetsbaar
“Deze jongeren zijn zeer kwetsbaar. Meiden zijn er meestal ernstiger aan toe dan jongens. Jongens zijn vaker crimineel, meisjes hebben vaak ernstige persoonlijk problemen. Ruim een kwart van de meisjes in het onderzoek was slachtoffer van gedwongen prostitutie, een vergelijkbare groep vertoonde geen afwijkend seksueel gedrag en ruim veertig procent gedroeg zich seksueel ongeremd. Het erkennen van de verschillen in problematiek en behandeling tussen jongens en meisjes in de behandeling is belangrijk.”

Mishandeling
Het merendeel van de jongeren in deze vorm van jeugdzorg had voor opname contact met de politie en bijna de helft gebruikte fysiek geweld tegen gezinsleden. Een kwart was thuis mishandeld. De jongeren zijn agressief en vertonen regeloverschrijdend of antisociaal gedrag. Twee derde heeft daarnaast ook moeilijkheden met zichzelf: een laag zelfbeeld, last van angsten, depressies of vereenzaming. Veel jongeren zijn ernstig getraumatiseerd.

Tevreden
Een half jaar na behandeling gaat het met het merendeel van de jongeren goed. Ze zijn tevreden over hun manier van leven, wonen weer in het gezin of zelfstandig, de contacten in het gezin zijn verbeterd, ze hebben dagbesteding en vertonen geen crimineel gedrag meer. Toch heeft een kwart van de jongeren na behandeling weer contacten gehad met de politie. Volgens Nijhof moet worden onderzocht waarom de behandeling op het gebied van criminaliteit op deze jongeren geen effect heeft gehad.