Hoed jouw cliënten voor de zon

Heerlijk! Eindelijk is het mooi weer en schijnt de zon. Maar pas op: ga niet te lang en onbeschermd in de zon zitten. Arts verstandelijk gehandicapten (Avg) Monique van der Wolf geeft tips om de warme dagen ook voor jouw cliënten plezierig te houden.Illustratie Josje van Koppen

Na de lange koude winter voelt iedereen zich blijer door de zon. Zo heeft een van mijn cliënten minder vaak de gedragsmedicatie nodig die hij af en toe krijgt als hij boos is. Hij kan nu weer lekker buiten zijn en rondlopen. Ook zorgt de zon dat we extra vitamine D aanmaken, wat weer goed is voor onder andere onze botten.

Vergeten in te smeren
Helaas is het niet altijd gunstig dat de zon volop schijnt. Op het moment dat ik deze column schrijf, gloeien mijn wangen. Niet omdat ik me zo enorm moet inspannen bij het typen. De oorzaak is dat de dokter gisteren lekker uit de wind van de zon heeft genoten. Dat ze zich had moeten insmeren was ze even vergeten...

Beschadigingen van de huid
Als de zon op je huid schijnt wordt die bruin (of rood). De huid wordt bruin doordat bepaalde cellen (melanocyten) pigment aanmaken. Deze huidcellen doen dat als reactie op ultraviolette (uv) stralen die de zon verspreidt. Uv-stralen beschadigen namelijk het dna (stof in de cellen die de erfelijke eigenschappen draagt) in de kern van de huidcellen. Zulke beschadigingen kunnen op de lange duur huidkanker veroorzaken. Het pigment gaat naar de huidoppervlakte om zijn cellen te beschermen tegen de straling, en vormt zo een soort schild. Wij zien dit als een bruine kleur.

Zonkracht
Een andere bijwerking van de uv-straling is dat de elastische vezels van de huid worden aangetast. Hierdoor krijg je weliswaar een bruine huid, maar die hangt er ook slap en rimpelig bij.
Hoe snel iemand verbrandt hangt van twee dingen af:

• de kracht van de zon
• zijn huidtype.

Zonkracht geeft de hoeveelheid uv-straling aan. Hoe meer ultraviolette straling, des te hoger de zonkracht met daarbij een grotere kans op verbranden.

Huidtypen
Huidtypen zijn ingedeeld in 1 tot en met 6. Type 1 is een zeer blanke huid, de persoon heeft vaak rossig of blond haar. Type 6 zie je bij mensen van het negroïde ras. De persoon met de type 1 huid zal erg snel verbranden en moeilijk bruin worden. Iemand met een huid van type 6 verbrandt het minst snel.

Hoedje op
Kortom; iedereen is blij dat de zon weer schijnt, maar wees gewaarschuwd! Niet te lang in de zon, goed smeren met zonnebrandcrème en denk bij weinig haar aan een pet of hoedje. Let ook op het huidtype van de mensen die je mee naar buiten neemt, en check welke zonkracht wordt voorspeld. Deze dokter zal er ook weer aan denken voor ze in de zon gaat zitten. Want nog steeds geldt: wie zich flink verbrandt moet op de blaren zitten. Of ziet in plaats van lekker bruin zo rood als een kreeft. Monique van der Wolf

Hoe hard de zon vandaag of morgen schijnt, vind je op de site van weerinstituut Knmi.