Hoe reageer je positief op onrealistische goede voornemens?

Het is de tijd van goede voornemens! Mogelijk geldt dat ook voor jouw cliënten in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Bewegingswetenschapper Marielle Tromp schrijft hoe je positief op onrealistische voornemens reageert.

Als cliënten goede voornemens hebben, dan hoor ik van begeleiders heel verschillende uitdagingen. Meestal gaat het om een cliënt dit eigenlijk helemaal niet wil veranderen (en dus ook geen voornemens heeft) of een cliënt die wel wil, maar denkt het niet te kunnen. In beide gevallen is er een tekort aan een ingrediënt van motivatie.

De uitdaging van Jannie: onrealistische goede voornemens
Maar soms is er een andere uitdaging. Zoals bij Jannie. De cliënt die zij begeleidt heeft juist wél goede voornemens. En hij denkt ook zeker dat hij het kan. Maar Jannie zelf vindt het niet helemaal realistisch dat hij in het nieuwe jaar wil gaan hardlopen…

Herken je dat?

Moet je realistisch zijn…?
Jannie denkt dat het goed is haar cliënt uit te leggen dat hardlopen voor hem niet realistisch is. Ze herinnert zich de teleurstelling van vorig jaar maar al te goed, toen had hij ook grote voornemens. Die teleurstelling wil ze hem besparen. En daarvoor is het nodig om realistisch te zijn. Toch…?

Wat minder goed werkt
Denk eens aan een eigen situatie die lijkt op het volgende:

• Als jij zegt ‘ik ga deze vakantie de zolder opruimen’ en je partner zegt ‘nou, dat moet ik eerst nog zien’.
• Of als jij je na lang wikken en wegen hebt aangemeld bij de sportschool en je vriendin zegt ‘ja maar: is dat wel écht wat voor jou?’.

Dat doet iets met je. Of je er nu opstandig van wordt, of er juist erg van gaat twijfelen: je energie gaat minder naar het echt goed bereiken van doel.

Geef een goed gevoel over de intentie achter het voornemen
Bedenk dat een goed voornemen, of dat nu wel of niet realistisch is, een prachtige start is voor een verandering. Het is ontzettend belangrijk dat iemand een goed gevoel overhoudt aan het hebben van een voornemen. De kans is dan veel groter dat hij in ieder geval íets gaat veranderen. Mogelijk niet precies wat hij voor ogen had, maar wel een eerste kleine stap.

Hoe dan wel?
Een paar suggesties voor een reactie op een onrealistisch voornemen:

• Wat geweldig dat je iets aan je conditie/gewicht/voeding/…. wilt doen! Vertel daar eens iets meer over?
• Wauw, je hebt een prachtig doel voor ogen. Wat zou er nodig zijn om dat te bereiken?
• Dat is een geweldig doel! Dat heeft mijn buurvrouw ook gedaan. Zij heeft het in heel kleine stapjes opgebouwd, dat werkte voor haar goed. Hoe wil jij het aanpakken?

Een algemene tip: Zorg er hierbij voor dat je in jouw reacties een eventuele ‘ja, maar’ vervangt door ‘ja, en’.

De formule
Eigenlijk gaat het erom dat je ongeveer de volgende formule gebruikt:

1. Uit je erkenning en waardering voor het (lange termijn) doel.
2. Laat er meer over vertellen, met name over de reden van dit voornemen. Dit versterkt de motivatie én geeft jou inzicht in achterliggende motieven, waardoor je beter kunt meedenken en ondersteunen.
3. Stimuleer om het voornemen te vertalen naar een eerste, kleine, concrete stap.

Anders kijken naar voornemens
En Jannie? Die is gaan waarderen dát haar cliënt een voornemen heeft. Met haar collega’s spreekt ze af dat ze de cliënt complimenten geven op zowel het voornemen en de eerste kleine stappen.  |

Dit blog van Marielle Tromp verscheen eerder op http://www.vitalezorgverlener.nl/goede-voornemens