Hoe motiveer je cliënten voor een gezondere levensstijl?

“Pffff nee het gaat eigenlijk helemaal niet goed…” Begeleider Anja gaat zuchtend zitten. We praten over Thomas, van wie zij persoonlijk begeleider is. Thomas heeft veel overgewicht. Samen met zijn begeleider bekijkt bewegingswetenschapper Mariëlle Tromp hoe je Thomas het beste motiveert om af te vallen.

Toen Thomas een paar maanden geleden aangaf dat hij wel iets aan zijn overgewicht zou willen doen was Anja heel blij. Thomas volgde een cursus over gezond eten. Hij ging naar alle bijeenkomsten en ging hier enthousiast mee aan de slag. Maar volgens Anja niet helemaal hoe het de bedoeling was.

Kwarktaart
“Thomas leerde onder andere dat halfvolle melkproducten beter zijn dan volle melkproducten. Maar ja, wat doet hij daar vervolgens mee? Hij maakt elk weekend een kwarktaart, met halfvolle kwark! Tja, ik begrijp wel dat hij niet afvalt,” zegt Anja.

Wat is hier goed gegaan?
Anja kijkt naar het gewicht van Thomas en concludeert: dit gaat helemaal niet goed. Ze heeft ook met Thomas besproken dat het op deze manier waarschijnlijk niet zal lukken om af te vallen.

Maar ik vraag: “Wat is er al goed gegaan?”

Belonen wat goed gaat
Thomas heeft namelijk niet alleen de cursus gevolgd, hij heeft hier ook echt iets van geleerd. Hij heeft:

• zich gerealiseerd dat halfvolle melkproducten voor hem beter zijn
• in de supermarkt gekozen voor het halfvolle product.

Hij heeft nieuwe kennis omgezet in acties!

Motivatie
Bij motivatie speelt het gevoel dat je iets kunt een heel grote rol. Als Thomas het gevoel heeft dat hij in staat is zelf iets aan zijn gewicht te doen, dan geeft dat hem energie om verder te gaan.

Als Thomas nu merkt dat hij de training niet goed heeft begrepen, dan zal dat zijn gevoel van invloed verkleinen. Hij heeft dan misschien minder zelfvertrouwen en motivatie om door te gaan.

Positief motiveren
Anja is ook blij met dit inzicht. Ze vindt het fijn dat ze nu eerst kan focussen op wat Thomas al goed heeft gedaan. Ze gaat hem bij het volgende gesprek een compliment geven. Niet voor de lekkere kwarktaart, maar voor het toepassen van wat hij geleerd heeft.

Van hieruit is er veel meer ruimte om (op een later moment) met Thomas te kijken of er een alternatief is voor de halfvolle kwarktaart.

Herken jij dit?
Misschien begeleid jij ook een Thomas. Iemand die het wel heel goed probeert, maar net niet helemaal de beste acties kiest. Mogelijk heb je dan iets aan deze tips:

• Iemand verandert niet van A naar B, maar van A naar Z. Er zijn veel stappen te nemen. Zorg dat je de tussenstapjes óók gaat opmerken. Geef hier complimenten over. Bijvoorbeeld: ‘Wat goed dat je hier met mij over wilt praten’. Of: ‘Wat knap dat je in de supermarkt dacht aan wat je geleerd hebt’.
• Focus op wat al goed gaat. Is het voornemen voor deze week maar deels gelukt? Praat over wat er wél gelukt is. Hoe kwam dit?
• Informatie en tips motiveren meestal niet. Het gevoel iets goed te kunnen wel. Geef niet te veel informatie, maar richt je op het versterken van het zelfvertrouwen.

Door bewegingswetenschapper Mariëlle Tromp. Zij adviseert woonzorginstellingen voor verstandelijk gehandicapten over beweging. Lees meer op www.vitalezorgverlener.nl.