Herkennen van problemen bij mensen met een licht verstandelijke beperking

Wat als je een niet-pluis gevoel hebt bij iemand met een licht verstandelijke beperking? In een uitgebreid verslag heeft een team van gedragsdeskundigen van MEE Zuid-Holland Noord beschreven waar je rekening mee moet houden bij het geven van de juiste hulp.

MEE Zuid-Holland Noord ondersteunt mensen met een beperking. De organisatie heeft een specialistenpool, een team van gedragsdeskundigen, die recent enkele adviezen over de ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking heeft beschreven.

In de whitepaper ‘Lvb-ers die uit balans zijn. Hoe herken je ze, hoe ga je ermee om?’ lees je dat je de juiste hulp pas kan bieden als je de beperking herkent, en ziet dat er sprake is van onkunde in plaats van onwil bij lvb-ers. De gedragsdeskundigen raden hulpverleners aan om signalen van overbelasting goed in de gaten te houden.

Doorvragen
“Ga na in hoeverre de verwachtingen overeenkomen met de mogelijkheden van een cliënt. Vraag naar eventuele psychische klachten en besteed aandacht aan het risico op gedragsstoornissen en psychiatrische problematiek. Mensen met een licht verstandelijke beperking zullen vanwege schaamte, beperkte taalvaardigheid of beperkt zelfinzicht niet altijd vertellen wat hun beperkingen zijn. Het is daarom belangrijk om veel door te vragen en geen genoegen te nemen met het eerste antwoord,” zo adviseren de specialisten.

Daarnaast noemen ze het betrekken van familieleden, vrienden, werkgever en andere mensen uit het netwerk. “Informatie van het netwerk is bijna onmisbaar bij deze doelgroep omdat mensen om de cliënt heen vaak een goed beeld kunnen geven van de mogelijkheden en beperkingen van de cliënt. Voor deze cliënten is het belangrijk om goed in kaart te brengen waar de sterke en zwakke kanten liggen en wat voor begeleiding daarbij passend is.”

Tips in de communicatie
Als je goed in beeld hebt op welk niveau iemand functioneert en welke begeleiding hierbij passend is, dan bekijk je individueel op welke manier je het beste met iemand kan communiceren, aldus de gedragsdeskundigen. Daarnaast geven ze een aantal algemene tips voor de communicatie met mensen met een licht verstandelijke beperking:

• Waak voor overschatting, stel verwachtingen bij
• Bouw aan contact en vertrouwen
• Spreek in korte zinnen
• Pas het tempo aan
• Bied structuur in een gesprek door: één onderwerp te bespreken, één opdracht tegelijk te geven en keuzemogelijkheden te beperken
• Bied complexe opdrachten in overzichtelijke stappen aan
• Geef voorbeelden, wees concreet
• Herhaal met regelmaat en herinner aan afspraken
• Geef iemand de tijd om zijn wensen en vragen duidelijk te maken
• Controleer of de boodschap is begrepen
• Laat de cliënt in zijn eigen woorden benoemen wat er besproken is.
• Schrijf afspraken op
• Gebruik plaatjes, tekeningen
• Luister aandachtig en vraag door

Lees andere publicaties van de specialistenpool van MEE Zuid-Holland Noord.