Gelukkiger met warme handen en voeten

Nogal wat mensen met ernstige beperkingen hebben vaak koude handen en voeten. Als je hen met bijvoorbeeld massage geregeld helpt om de ledematen warmer te krijgen, dan voelen zij zich prettiger, hun lichamelijke processen verbeteren, ze slapen 's nachts beter, zijn meer aanwezig en alert, hebben meer plezier en kunnen zich beter ontspannen.

Dat was het uitgangspunt van Astrid van Zon, die een van de twee Han Nakkenprijzen in de wacht heeft gesleept. Zij volgde jarenlang drie kinderen uit haar kinderdagcentrum Rozemarijn in Haarlem. Op verschillende manieren, zoals door inwrijving, bad, zalf en wikkels en olie, werden koude lichaamsdelen van de kinderen dagelijks warmer gemaakt. De drie kinderen die aan het onderzoek meededen knapten aanzienlijk op als hun handen en voeten warmer waren. Ze aten beter, sliepen beter, hun stoelgang verliep prettiger ze hadden dus minder last verstopping, ze werden opener en meer ontspannen.

Helpen bij warmte vasthouden
Zodra de begeleiders ophielden dagelijks hun handen en voeten te verwarmen, namen klachten weer toe. Kennelijk zijn veel mensen met ernstige meervoudige beperkingen niet in staat zelfstandig warmte vast te houden, ook niet nadat ze daar langdurig bij geholpen zijn. Daarom lijkt blijvende warmteondersteuning de beste weg. Een van de drie kinderen viel niet terug toen de warmteondersteuning ophield. In zijn geval lijkt het goed over te schakelen van verwarming naar beweging.

Astrid van Zon schreef een boek over haar onderzoek: 'Warmte vergt jaren groei, de effecten van warmteondersteuning bij kinderen met ernstige meervoudige beperkingen.' Ze beschrijft daarin de effecten van de warmteondersteuning bij de drie kinderen, waaronder:

• Bij alle kinderen gaat de temperatuur van de huid omhoog. Vooral de ledematen zijn warmer geworden.
• Obstipatieklachten namen af, zodat de kinderen die daar last van hadden vrijwel geen laxeermiddelen of klysma's meer nodig hebben.
• Alle drie de kinderen zijn meer ontspannen.

Ritme en aandacht
Het boek geeft een overzicht van de technieken en materialen die worden gebruikt bij de warmteondersteuning, en verklaart het belang van ritme en aandacht daarbij. Verder wordt opgesomd welke meetinstrumenten en –methodes zijn gebruikt om de veranderingen bij de kinderen vast te leggen.

Warmte vergt jaren groei. De effecten van warmteondersteuning bij kinderen met ernstige meervoudige beperkingen. Door Astrid van Zon. Een uitgave van de Raphelstichting. Prijs € 12,50, www.raphaelstichting.nl