Extraatje voor gehandicapten vervalt

De tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) wordt met terugwerkende kracht per 1 januari 2014 afgeschaft. Er komt een belastingaftrek voor in de plaats, en die is alleen bedoeld voor mensen met lage inkomens. Staatssecretaris Van Rijn (Welzijn) schaft meer regelingen voor chronisch zieken en gehandicapten af. Het bespaarde geld wordt voor een deel beschouwd als bezuiniging, en voor een ander deel overgeheveld naar de gemeenten.

Chronisch zieken en gehandicapten maken vaak extra kosten, bijvoorbeeld voor verwarming, vervoer en beddengoed. Er zijn diverse regelingen om hen daar bij te helpen, zoals de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg). In principe kreeg iedereen die veel zorgkosten maakt, de tegemoetkoming de afgelopen vijf jaar automatisch op zijn bankrekening gestort, ook mensen die dat financieel niet nodig hebbe. Toch kwamhe voor dat anderen die het goed kunnen gebruiken, het juist niet kregen. De Wtcg werd 5 jaar geleden – als bezuinigingsmaatregel - ingevoerd om de belastingaftrek van ziektekosten te vervangen.

1,3 miljard euro
De afschaffing van de regelingen voor chronisch zieken en gehandicapten levert de overheid een besparing van zo'n 1,3 miljard euro op. Daarvan blijft 438 miljoen beschikbaar voor de belastingaftrek van structurele zorgkosten. Daarnaast krijgen gemeenten 268 miljoen euro als extra steun voor mensen met beperkingen.

Kamerdebat
In het kamerdebat over de afschaffing op 22 januari zei Sp-kamerlid Leijten dat het door de bezuiniging van 600 miljoen voor kwetsbare mensen moeilijker wordt om deel te nemen aan de samenleving. Voortman (GroenLinks) noemde dit "onverteerbaar". Chronisch zieken en gehandicapten met een middeninkomen "zijn het haasje", zo verwacht Keijzer (Cda). Baay (50plus) en Klever (Pvv) wezen erop dat (oudere) chronisch zieken ook al door andere bezuinigingen worden getroffen.

Beleidsvrijheid
Gemeenten bepalen zelf waaraan ze de extra 268 miljoen uitgeven. Arno Rutte (Vvd) en Bergkamp (D66) zijn voor meer gemeentelijke beleidsvrijheid. Die vult Van Rijn in door budgetten op het sociale domein te ontschotten. Maar zo is er geen garantie dat gemeenten het geld uitgeven aan de doelgroep, betoogden Leijten en Voortman. Net als Keijzer zien zij meer in een landelijke regeling. Basisrechten mogen niet afhankelijk zijn van waar je woont, vult Baay aan. Van Dijk (PvdA) en Van der Staaij (Sgp) verwachten juist dat maatwerk door gemeenten ervoor zorgt dat het geld terechtkomt bij mensen die dit echt nodig hebben.

Eigen risico
Chronisch zieken en gehandicapten werden deels gecompenseerd voor het eigen risico in de zorgverzekering, maar ook die regeling wordt afgeschaft. De gedachte achter de compensatie was dat deze groep zorgkosten niet kan vermijden. Geldt dat argument nu niet meer?, vroeg Leijten zich af. Een te groot deel van dit geld kwam terecht bij mensen die de compensatie eigenlijk niet nodig hebben, zeiden Rutte, Bergkamp en Dik (ChristenUnie). Volgens Van Rijn deed de regeling niet wat die moest doen.