Dokter: Vitamine voor de botten

Er zijn soms trends te zien in medicijnen die dokters voorschrijven. Is het u ook opgevallen dat steeds meer cliënten vitamine D op hun medicatielijst hebben staan? Worden wij dokters soms gesponsord door de fabrikanten van dit middel, krijgen we snoepreisjes en andere cadeautjes aangeboden?

Ik kan niet voor al mijn collega's spreken, maar zelf ik krijg dergelijke presentjes in ieder geval niet. Het wordt steeds normaler om deze medicijnen te geven, en ze worden steeds bekender. Dat is niet zonder reden. Want wat heeft iemand eigenlijk aan deze vitamine? Vitamine D zorgt voor de opbouw, groei en het sterker maken van de botten. Het zit zelf niet in de botten, want die bestaan uit calcium en fosfaat. Vitamine D werkt als een taxi voor deze stoffen. Calcium en fosfaat zitten in voeding en komen terecht in de darmen. Vitamine D pikt de stoffen op uit de darmen en brengt ze naar de plaats van bestemming: de botten. Behalve vitamine D moet een mens dus ook voldoende calcium en fosfaat binnen krijgen. Calcium is te vinden in zuivelproducten, fosfaat onder andere in bonen, noten, kip, vis en rood vlees.

Extra risico's
De vitamine zorgt dus voor goede botten. In de algemene bevolking komt botontkalking steeds vaker voor. Bij onze cliënten zijn er nog extra risico's. Botten hebben eerder kans om te breken door een spectaculaire val tijdens een epileptische aanval. Daarnaast hebben veel cliënten sowieso slechte botten. Botten houden namelijk van een beetje druk. Als je veel staat zijn je botten ook sterker. Mensen in een rolstoel belasten hun botten minder, waardoor deze minder sterk zijn. Ook sommige medicijnen (waaronder anti-epileptica) zorgen ervoor dat de botten wat sneller broos worden.

Als dokter wil ik ervoor zorgen dat de botten in optimale conditie zijn. Daarom prik ik nu regelmatig bij bloedonderzoek vitamine D mee. Een extra reden om het vitamine D gehalte te controleren (onder het motto: beter laat dan nooit') is als een iemand een gebroken bot heeft.

Goedkoop medicijn
Eigenlijk is vitamine D een heel goedkoop medicijn. Naarmate de zomer vordert en het aantal uren zon toeneemt, kan je er helemaal gratis aankomen. Als de zon op je huid schijnt maakt je huid zelf vitamine D aan. Dat werkt het beste bij een blanke huid. Bij mensen van wie de huid al gebruind is, of die van nature een donkere huid hebben, wordt minder vitamine D aangemaakt.

Vitamine D kun je ook uit voedingsmiddelen halen. Als je geregeld vette vis, visolie, rundvlees, kaas, boter en eieren eet, krijg je nog wel wat binnen. Maar zegt eens eerlijk: wanneer at u voor het laatst een vet visje met uw client? De meeste cliënten halen onvoldoende vitamine D uit hun dagelijkse eten.

Gelukkig hoeft zorg soms echt niet duur te zijn. Om te ontkomen aan extra pillen hier mijn (gratis) tip: 'De paden op, de lanen in!' Dat biedt een dubbel vitamine D voordeel: zon op de huid en druk op de botten. - Monique van der Wolf

Aflevering van de Dokter in Klik Mei 2012, door Monique van der Wolf