Do's en don'ts bij hulp aan lvb-migranten

Wat maakt hulp aan mensen met een andere culturele achtergrond en een verstandelijke beperking lastig? Waar moet je op letten in de communicatie? Dat werd duidelijk op het symposium 'Cultuursensitieve hulpverlening aan migranten met een lichte verstandelijke beperking (lvb) van het Leids Congresbureau.

"Migranten krijgen vaak een lichte verstandelijke beperking toegedicht, terwijl het andere gedrag ook te wijten kan zijn aan de slechte omstandigheden waarin ze leven. Ook is de vraag of het gedrag echt afwijkend is, of alleen verschilt van onze normen. Wees dus voorzichtig met het lvb-label," zei onderzoeker Xavier Moonen. "Houd er rekening mee dat veel testen ook niet cultuurvrij zijn. Bovendien kun je je afvragen of je mensen van de 2e, 3e en 4e generatie nog wel migranten kunt noemen."

Naïef, eenvoudig en goudeerlijk
"Het begrip 'lvb' kennen ze niet in het Arabisch. De letterlijke vertaling van de omschrijving van mensen met een lichte verstandelijke beperking is 'naïef, eenvoudig en goudeerlijk," legde adviseur Kaveh Bouteh uit in een andere lezing. Wat de hulp aan lvb-migranten volgens hem lastig maakt is:

• Taalproblemen
• Afwijkend gedrag
• Schaamte, stigma, taboe
• Gezondheid: ze zoeken zelf naar alternatieve oplossingen, bijvoorbeeld met voeding, kruiden of winti.
• Zelfmanagement: plicht van allah om het zelf of in de gemeenschap op te lossen.
• Andere manier van communiceren.

Effectieve communicatie
Bouteh: "Het gevolg hiervan is onzekerheid, verwarring, irritatie en boosheid bij hulpverleners."
Zowel Bouteh als Moonen gaven enkele do's en don'ts bij effectieve communicatie met lvb-migranten:
Do's:

• Wees open, echt en oprecht nieuwsgierig
• Behandel een ander zoals jij zelf behandeld wilt worden
• Gun mensen tijd om bij het gevoelige thema te komen
• Hou het bij jezelf als je controleert of je begrepen wordt: "Heb ík het goed uitgelegd?"
• Pas je spreektempo aan, las pauzes in en gebruik korte zinnen

Don'ts:

• Hard praten: mensen zijn niet doof
• Voorbij gaan aan culturele omgangsvormen
• Verbloem geen gedrag dat niet kan, wees duidelijk
• Gebruik geen verwijs- en spreekwoorden, ironie en dubbele ontkenningen

Lees meer over het symposium op de website van het Leids Congresbureau.