Cvz: Iq-maatregel is onuitvoerbaar

Het College voor zorgverzekeringen (Cvz) vindt het overheidsplan om de Iq-grens voor Awbz-zorg te verlagen van 85 naar 70, niet op korte termijn uitvoerbaar. Iq-testen zijn ongeschikt om te bepalen of iemand Awbz-zorg nodig heeft.

Bovendien vreest het Cvz grote individuele en maatschappelijke problemen als gevolg van de maatregel. De staatssecretaris van Volksgezondheid, welzijn en sport heeft het College voor zorgverzekeringen om advies gevraagd over de Iq-maatregel.

Het Cvz komt tot de volgende conclusies:

• De betrouwbaarheid van Iq-testen is beperkt, de Iq-score is niet geschikt om te bepalen of iemand Awbz-zorg nodig heeft. Een Iq-grens van 70 is niet hanteerbaar.
• De beoordeling van het intellectuele vermogen zegt weinig over de ernst van de problemen en de ondersteuningsbehoefte. Veel bepalender is of er sprake is van chronische beperkingen in de sociale redzaamheid, leerproblemen of gedragsproblemen en wat de ernst daarvan is. Het Cvz adviseert andere meetinstrumenten te gebruiken om te bepalen of mensen met een lichte verstandelijke beperking Awbz-zorg nodig hebben.

Als de Iq-maatregel per 1 januari 2012 wordt doorgevoerd, dan heeft dat de volgende consequenties voor de indicatiestelling:

• Het Centrum voor indicatiestelling zal voor alle verzekerden die zich per 1 januari 2012 voor Awbz-zorg aanmelden moeten vastleggen of hun Iq lager of hoger is dan 70. Cijfers over de omvang van de doelgroep zijn niet bekend. Vast staat wel dat de Iq-maatregel de werklast van indicatieorganen flink verzwaart. Het Cvz betwijfelt of er genoeg gedragsdeskundigen beschikbaar zijn om de Iq-test af te nemen.
• Met de Iq-maatregel wordt de Awbz-aanspraak beperkt. Omdat de aanspraken in het Besluit zorgaanspraken Awbz zijn geregeld, zal de Iq-maatregel alleen doorgevoerd kunnen worden door wijziging van het Besluit zorgaanspraken Awbz.
• In het Regeerakkoord staan nog meer maatregelen die de doelgroep licht verstandelijk gehandicapten betreffen. Zo zal een deel van de zorg worden overgeheveld naar de gemeentes, wat een voordeel kan zijn voor de Lvg-groep. Maar het is onverantwoord om de Iq-maatregel dan al per 1 januari 2012 in te stellen, omdat dat alleen goed kan gaan als het in samenhang gebeurt met andere maatregelen. Het College vindt dat behandeling en begeleiding van licht verstandelijk gehandicapten voorlopig als Awbz-aanspraak geregeld moet blijven, omdat de gevolgen van overheveling naar andere wetten onvoorspelbaar en de financiële consequenties ervan onduidelijk zijn.

De optelsom van de maatregelen brengt grote gevaren voor de doelgroep met zich mee en heeft ernstige maatschappelijke gevolgen, aldus het College voor zorgverzekeringen.

Lees het advies van het College voor zorgverzekeringen over de Iq-maatregel. Lees ook de notitie van Novo over de gevolgen van de Iq-maatregel