Cliënt helpen met veilig verhuizen

Veel mensen worden bloednerveus van verhuizen, zeker mensen met een verstandelijke beperking en misschien ook nog een zintuigelijke handicap. Het vertrouwde moeten loslaten en weer – voor de zoveelste keer - aan nieuwe dingen en mensen moeten wennen is een zware opgave. Er is nu een mooi hulpmiddel om cliënten te helpen veilig te verhuizen.

Verhuizen; je vertrouwde kamer kwijtraken. Het huis waarin je de weg weet moeten verlaten. Bekende geluiden, geuren, kleuren en uitzicht verliezen. Buren en misschien zelfs huisgenoten of begeleiders moeten loslaten.

Life events
Een nieuw huis klinkt misschien fijn als de oude woning niet meer bij je past. Maar voor mensen die moeite hebben met veranderingen komt een verhuizing soms net zo hard aan als het verlies van een geliefd persoon. Een verhuizing staat niet voor niks in het rijtje 'life events,' ofwel levensgebeurtenissen die veel stress veroorzaken. Woon je in een zorgvoorziening, dan maak je vermoedelijk vaker dan de gemiddelde burger 'life events' mee. Meestal gaat het om verhuizingen en verlies van vertrouwde mensen: tel van de gemiddelde cliënt maar eens op hoeveel vertrouwde begeleiders hij voorbij heeft zien trekken in zijn leven, op hoeveel plekken hij heeft gewoond. Er zijn verbanden gevonden tussen psychische problemen en dit soort ingrijpende gebeurtenissen, zeker als je ze vaak moet meemaken. Dan kunnen depressies, persoonlijkheids- en aanpassingsstoornissen het gevolg zijn. Maar zulke gevolgen zijn te voorkomen als de verhuizing goed wordt voorbereid, begeleid, uitgevoerd en aangepast aan wat de individuele cliënt nodig heeft om er goed doorheen te komen. Als hij er bovendien flink op vooruit gaat in zijn nieuwe woning zal de emotionele schade minimaal zijn.

Verhuisprofiel
Voor begeleiders is het dus de kunst om cliënten op een prettige en veilige manier door een verhuizing heen te helpen. Daar is nu een hulpmiddel voor beschikbaar: het individueel verhuisprofiel en verhuisplan. Een handleiding om kinderen en volwassenen met een verstandelijke en zintuigelijke beperking te helpen bij een verhuizing.

Uitgangspunt is dat je eerst een verhuisprofiel opstelt en dan een verhuisplan ontwerpt dat precies past bij de cliënt. Eerst geven familie en begeleiders achtergrondinformatie over de persoonlijke eigenschappen en de sterke en kwetsbare punten van de cliënt die van invloed kunnen zijn op hoe hij de verhuizing beleeft. Die achtergrondinformatie leidt tot vragen over de persoon en met de antwoorden daarop stel je het verhuisprofiel samen.

Ontwikkelingsniveau
Het verhuisprofiel bevat onder meer hoofdstukken over hoe de cliënt communiceert, over zijn sociaal-emotionele en verstandelijke ontwikkelingsniveau, over de gevolgen die de verhuizing heeft voor zijn routes (bijvoorbeeld naar de dagbesteding), over zijn dagstructuur.

Het individuele verhuisprofiel vormt vervolgens de basis voor het individuele verhuisplan, waarin onder meer een agenda met concrete acties voor tijdens de voorbereiding, de verhuizing en na de verhuizing. Dankzij dat plan weten alle betrokkenen wat ze moeten doen om de verhuizing zo soepel mogelijk te laten verlopen voor deze cliënt. Het boekje bevat een cd-rom met digitale formulieren voor het verhuisprofiel en het verhuisplan.

Bij de verhuizing van een hele groep cliënten naar een nieuwe woning, is het zaak voor elke cliënt een eigen profiel op te stellen, en een eigen verhuisplan te maken. | RV

Individueel verhuisprofiel en verhuisplan. Het ondersteunen van kinderen en volwassenen met een verstandelijke en zintuigelijke beperking bij verhuizen.

Door Marijse Pol. Uitgave van Bartiméus expertisecentrum doofblindheid. Te bestellen via www.bartimeus.nl/publicaties. Prijs boekje met cd-rom 19,50 plus verzendkosten.