Beheer bewonersgelden niet zelf

De overheid zal nooit meer bewonersgelden vergoeden die tijdens een faillissement van een zorgorganisatie verloren zijn geraakt. Dat gebeurde bij het faillissement van de Zonnehuizen wel, en dat was meteen de laatste keer, laat staatssecretaris Martin van Rijn van Volksgezondheid, welzijn en sport weten aan de Tweede Kamer.

Hij zal niet nogmaals publiek geld gebruiken om fouten van zorgaanbieders in het beheer van privégelden van cliënten te corrigeren. In een beleidsbrief over de kwestie doet de staatssecretaris een aantal aanbevelingen, om te voorkomen dat geld van cliënten op rekeningen worden gestald die in een faillissement kunnen worden betrokken. Hij heeft laten onderzoeken of er nog veel zorgaanbieders zijn die zelf het privégeld van zorgvragers beheren.

De helft van de zorgaanbieders die de enquête invulden, heeft cliënten in huis die niet zelf hun geld kunnen beheren, en die daarom een beroep doen op hun zorgaanbieder. In de jeugdzorg geldt dat voor 75% van de organisaties. Een deel van de zorgvragers aan wie gevraagd is het geld te beheren, doet dat ook echt zelf, maar dan gaat het meestal om relatief kleine bedragen, bestemd voor dagelijkse uitgaven.

Minder dan 10% van de zorgorganisaties gaf aan dat cliënten in geval van faillissement, hun geld zouden kunnen kwijt raken. Het meeste geld van cliënten wordt beheerd door verwanten, door een beheersstichting, of is op rekeningen gezet die niet verweven zijn met die van de zorgorganisatie.

Niet verplicht
Van Rijn benadrukt in zijn brief dat zorgaanbieders niet verplicht zijn om privégelden van cliënten te beheren. Ze zijn ook niet verplicht om zelf een beheersstichting in het leven te roepen. De verantwoordelijkheid voor privégeld ligt bij de cliënt en zijn familie, en die mogen niet van zorgorganisaties verwachten dat die dit regelen.

Toch zijn er zorgorganisaties die hun cliënten deze service bieden, bijvoorbeeld omdat het historisch zo is gegroeid, omdat erom wordt gevraagd, of omdat het handiger is in de dagelijkse praktijk. Gaat het bijvoorbeeld om mensen met problematische schulden, dan houdt financiële ondersteuning hen uit andere problemen. Van Rijn wijst erop dat financiële ondersteuning en beheer van geld een vak apart is, wat voor zorgverleners onnodig extra verantwoordelijkheden en risico's met zich meebrengt.

Uiterst zorgvuldig
De staatssecretaris: "Indien een zorgaanbieder ervoor kiest om wel privégelden van cliënten te (laten) beheren, vind ik dat hij daartoe alleen over moet gaan indien hij in staat is om dit qua bedrijfsvoering op een uiterst zorgvuldige wijze te doen. Daarnaast vind ik dat een zorgaanbieder alleen privégelden van cliënten zou moeten (laten) beheren op een wijze die zijn cliënten beschermt tegen wanbeheer. Een zorgaanbieder kan bijvoorbeeld schriftelijk vastleggen en transparant maken hoe hij het beheer inricht en hoe hij hier (eventueel ook intern) verantwoording over aflegt."

Tips
Hij noemt verschillende mogelijkheden voor zorgaanbieders om bij het (laten) beheren van privégelden van cliënten aan de nodige (wettelijke) voorwaarden te voldoen:

• De cliënt machtigt één of meerdere werknemers van de zorgaanbieder om op zijn/haar eigen bankrekening één of meerdere typen verrichtingen te doen.
• De zorgaanbieder richt een aparte beheerstichting op die voor zijn cliënten het beheer van privégelden regelt via één of meerdere bankrekeningen die op naam staan van de beheerstichting.
• De zorgaanbieder beheert privégelden van één of meerdere cliënten op één of meerdere speciaal daarvoor geopende bankrekeningen van de zorgaanbieder.

In de twee laatste gevallen moet de zorgorganisatie toestemming vragen bij de bevoegde instantie om de rekeningen te mogen beheren.

Lees de brief over beheer van bewonersgelden op de site van de overheid.