'Begeleid verstandelijk beperkte gedetineerden beter'

Mensen met een lichte verstandelijke beperking die in een huis van bewaring of gevangenis zitten, hebben dezelfde problemen als andere gevangenen. Maar ze snappen minder van de regels en procedures, en hebben vaker problemen met anderen. Dat blijkt uit een onderzoeksrapport van Tranzo (Universiteit van Tilburg), Dichterbij Kennisn@ en de Hogeschool Leiden. Betere, begrijpelijke voorlichting en individuele begeleiding kunnen die problemen helpen oplossen.

Uit interviews met licht verstandelijk beperkte gedetineerden wordt onder meer duidelijk dat ze soms de regels overtreden zonder dat ze dat zo bedoelen, alleen omdat ze de regels niet kennen en snappen. Daarnaast vinden ze het lastig om mee te doen aan georganiseerde activiteiten als bellen en koken. Voor zulke activiteiten moeten ze vaak in de rij staan voor ze aan de beurt komen, en dan wil het recht van de sterkste nog wel eens gelden. Mensen met een lichte verstandelijke beperking trekken dan aan het kortste eind.

Tijd vullen
Verder vertellen ze dat ze het moeilijk vinden om de tijd te vullen die ze in hun cel moeten zitten, en dat ze soms problemen hebben in het contact met penitentiaire inrichtingswerkers (piw'ers) en medewerkers van ondersteunende diensten. Ze voelen zich niet altijd begrepen en serieus genomen. Tot slot hebben deze mensen vaker dan andere gevangenen moeizame relaties met familie en medegedetineerden.

Beter uitleggen
Andere gedetineerden hebben ook last van bovengenoemde problemen, maar die komen beter op voor zichzelf, en hebben meer vaardigheden om de problemen op te lossen. Volgens de onderzoekers zijn zowel mensen met een verstandelijke beperking als andere gedetineerden er gebaat bij als het personeel hun duidelijk uitlegt wat van hen wordt verwacht, en waarom. Dat zou onnodige stress kunnen voorkomen. Ook zou het helpen als het personeel vaker praat met gedetineerden, afspraken met hen maakt en meedenkt bij het zoeken naar oplossingen.

Het onderzoek is uitgevoerd door Tranzo, Dichterbij Kennisn@ en de Hogeschool Leiden. Lees het rapport De problematiek van gedetineerden met een lichte verstandelijke beperking in het gevangeniswezen op de site van de opdrachtgever Wodc, Wetenschappelijk onderzoek- en documentatiecentrum van het ministerie van veiligheid en justitie.