Arbeidsomstandigheden in de verstandelijk gehandicaptenzorg: een rekbaar begrip

Op papier kunnen de arbeidsomstandigheden in de verstandelijk gehandicaptenzorg best goed geregeld zijn. Maar de praktijk is anders, als je bijvoorbeeld een bewoner temperatuurt die mogelijk corona heeft, zonder beschermingsmiddelen. Begeleider Apolina Vader beschrijft het verschil tussen papieren protocollen en de menselijke werkelijkheid.

Wat zijn goede arbeidsomstandigheden in de verstandelijk gehandicaptenzorg? Als ik kijk naar mijn werk als begeleider, dan is dat best een moeilijke vraag. Want vaak gaat het niet helemaal volgens het boekje, bijvoorbeeld wanneer

• je onbeschermd de kamer van een zieke bewoner op komt en haar temperatuur moet meten, om te weten hoe je verder moet handelen, mocht ze corona hebben.
• je even vergeten bent hoe de brandmeldingsinstallatie ook alweer werkt, omdat het al bijna een jaar geleden is dat we een ontruimingsoefening hebben gehad.
• je regelmatig rugpijn hebt van de zware boodschappenkratten die één keer per week bezorgd worden op de groep. Tegenwoordig coronaproef bij de deur afgeleverd zodat je ze zelf naar de keuken mag sjouwen.
• je bewoonster je een duw in je zwangere buik verkoopt.
• de lamp vervangen moet worden uit de lichtbak en ik dat boven m’n macht voor elkaar probeer te krijgen en daarbij bijna mijn nek verdraai.
• de tuin gesnoeid wordt en ik een boompje om moet zagen met een veel te botte zaag, bij gebrek aan beter.
• de laptop te laag staat bij de keukentafel, en een stapel boeken uitkomst moet bieden.
• de bewoner in een boze bui van alles naar je toegooit.
• het spatten van de tandpasta in mijn gezicht als ik een bewoner aan het poetsen ben, om maar te zwijgen van de etensresten die daarbij om mijn oren vliegen.
• ik eigenlijk boven mijn macht til als een bewoonster meer rechtop in bed wil liggen.

Netjes ingevuld
Tja, welkom in de gehandicaptenzorg, waar de HACCP-map keurig bijgehouden wordt. Waar alle protocollen netjes te vinden zijn, in het systeem de ‘melding incidenten’ goed te vinden is en regelmatig ingevuld wordt en de risico-inventarisatie op de woning prima op orde is.

Ook de adviezen van de fysiotherapeut en ergotherapeut liggen op de woning. En ik ken de zin in het arbeidsomstandighedenbeleid (mooi woord voor galgje):

‘De medewerker draagt in het werk zorg voor eigen veiligheid en gezondheid, en die van anderen. Van de medewerker wordt verwacht dat hij of zij problemen omtrent gezondheid en werkomgeving signaleert en meldt bij leidinggevende, de preventiemedewerker of de arbodienst en daar zelf ook actie op onderneemt.’

Maar ik werk met mensen met een beperking. Met mensen, en dat vraagt maatwerk. En vaak snel handelen, zonder daar eerst het beleid op na te slaan.

Ik voel me daar goed bij. Om gewoon als begeleider en klusjesvrouw en brandweer en schoonmaker te werken. Maar om dan aan het eind van mijn dienst de lijstjes af te vinken en bij te houden dat het allemaal volgens protocol gedaan is, daar wen ik nooit aan.  |  Apolina Vader