Aandacht voor de vergeten cliënt

Kim is een 60-jarige introverte, zachtaardige dame met een vriendelijke uitstraling. Ze is blind en heeft een verstandelijke beperking. Kim zit het grootste deel van de dag in haar stoel, te wiegen. Ze oogt niet ontevreden, ze vraagt geen aandacht, ze eet en drinkt netjes en laat zich gemakkelijk verzorgen. Orthopedagoog Lot de Swart schrijft over ‘de vergeten cliënt’.

Kim valt eigenlijk niet op; ze heeft geen problemen of ingewikkeld gedrag. Deze oudere dame met een visuele en verstandelijke beperking is overwegend stil, ze maakt van een afstandje geen contact. Wanneer een medebewoner van streek is of aandacht vraagt, dan lijkt het voor Kim geen probleem dat haar activiteit wordt overgeslagen. Als Kim op de agenda van een overvolle teamvergadering staat, wordt Kim keer op keer verschoven naar “een volgende keer”.

Kims geluk is dat Ellen, haar persoonlijk begeleidster, haar eigen ongemak over deze situatie bespreekbaar heeft gemaakt. Het probleem van Kim is namelijk, dat ze geen probleem heeft. Dat ze er keer op keer, dag na dag te veel bij inschiet. Schijnbaar tevreden zonder persoonlijk exclusief contact, dat voelt niet goed vond Ellen. Ook niet als je heel druk bent met anderen die ook écht de aandacht nodig hebben.

Lastig te lezen
Wat we afgesproken hebben is Kim iedere dag een een-op-een activiteit te geven. Maar ook dat schoot er al snel weer bij in. Misschien niet eens zozeer door tijdgebrek of andere prioriteiten, maar vooral omdat Kim zich niet zo makkelijk laat lezen. Ze neemt niet zo snel initiatief, laat het allemaal wat gebeuren, zo lijkt het. Bovendien geeft ze met mimiek of gedrag ook niet heel duidelijk terug of ze iets leuk vindt.

Met de afgesproken een-op-een momenten waren we er dus nog niet. Wat we willen is dat we ook écht op haar aansluiten, dingen met haar doen die ze leuk vindt, interactie en wederzijds oprecht contact ervaren, zodat begeleiders ook van binnenuit voelen dat ze een verschil maken voor Kim. Pas als we dit bereiken is de aandacht voor Kim van meerwaarde voor haar en voelt het voor begeleiders op hun beurt ook echt een meerwaarde om met haar te werken. En dat motiveert!

Goed leven
We gingen met elkaar in gesprek over Kim, een LACCS Goed Leven gesprek met ondersteuning van video-opnames. Samen puzzelen waar haar plezier zit, wanneer ze initiatief neemt, waar contact prettig en plezierig is.

Hieruit bleek al snel dat Kim - als je goed kijkt - eigenlijk heel makkelijk te lezen is en heel goed laat merken wat ze leuk vindt. Zo vindt ze het heerlijk om lekker tegen je aan te komen leunen, raakt ze ontroerd door muziek, houdt ze graag je hand vast, speelt ze met je vingers en laat ze ook heel wat ondeugd zien. Goed kijken dus, de ander willen zien. En Kim, is gelukkig geen vergeten cliënt meer.

Bovenaan de agenda
Kim was een vergeten cliënt. En Ellen en haar collega’s waren zo krachtig om Kim als vergeten cliënt bovenaan de agenda te zetten! Vergeten cliënten zoals Kim, die wonen op vele plekken in de zorg. De meeste mensen die in de zorg werken, zullen een vergeten cliënt kennen, en zich hier eigenlijk al geruime tijd ongemakkelijk bij voelen. Aan die mensen doe ik een oproep: Maak de vergeten cliënt bespreekbaar met elkaar. Zoom in op wie hij of zij is; en zet je vergeten cliënt hoger op de agenda.  |  Lot de Swart

Lees meer over de methode LACCS via www.laccsprogramma.nl.