14 Succesfactoren bij afbouw van vrijheidsbeperkingen

Er is nog steeds extra inspanning nodig om vrijheidsbeperking in de langdurige zorg terug te dringen. De Inspectie voor de Gezondheidszorg (Igz) concludeert na onderzoek bij 101 zorgaanbieders in de gehandicapten- en psychogeriatrische zorg dat het afbouwen goed mogelijk is.

In een rapport over de bevindingen bij de zorgaanbieders beschrijft de Igz succesfactoren voor het afbouwen. Uit het rapport blijkt dat het nemen van de beslissing om tot de vrijheidsbeperkende maatregel over te gaan zorgvuldiger moet. Van de lopende vrijheidsbeperkingen was de beslissing om tot de vrijheidsbeperking over te gaan in ruim driekwart van de gevallen minder zorgvuldig tot onzorgvuldig.

Positief is dat de door de inspectie getoetste vrijheidsbeperkingen in meer dan driekwart van de gevallen op een zorgvuldige manier waren afgebouwd. De Inspectie vroeg aan zorgverleners wat volgens hen de succesfactoren waren bij de afbouw:

• Communiceer goed met cliëntvertegenwoordigers, trek samen op. Leg uit wat alternatieven zijn.
• De organisatie moet meewerken, scholing en extra financiële middelen om de aanpassingen goed uit te voeren moeten mogelijk zijn.
• Inzet van interne en ook externe deskundigheid zoals het Centrum voor consultatie en expertise. Leer van elkaars successen.
• Een multidisciplinaire aanpak.
• Observatie van de cliënt, eventueel met video. Kijk goed naar gedrag en maak een probleemanalyse.
• Bereid de afbouw goed voor en bouw het stap voor stap af.
• Een vast team is belangrijk.
• Inzet van hulpmiddelen zoals een laag of gepolsterd (met zachte beschermlaag) bed.
• Niet vastzitten aan een uitgestippelde weg, maak kleine stapjes en accepteer een tijdelijke terugslag. Maak ruimte om te experimenteren met alternatieven.
• Goede timing. Bouw af als de cliënt zich goed voelt.
• Beschrijf het hele proces en het ondersteunings-/handelingsplan goed.
• Kijk goed naar een passend dagprogramma van de cliënt.
• Gebruik een bepaalde methode, zoals Triple c of Heijkoop.

Lees het volledige Igz rapport 'Extra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in de langdurige zorg. Meer inzet externe deskundigen en betere focus op afbouw'.