Kenniscentrum verstandelijk gehandicaptenzorg
Menu

Wat zijn eigenlijk 'normale' mensen?

3 december 2014 Margreet Pereboom, Geen reacties

Hallo Peter, Ik heb met veel bewondering naar de documentaire 'Ik hoor hier niet thuis' gekeken, over jou en je prachtige vrienden. De beelden maakten veel emoties bij mij los. Ik heb gelachen, werd soms boos, ik voelde afschuw over de dingen die mensen jou hebben aangedaan en ik heb ook gehuild. Heel hard, Peter, ik zeg het eerlijk, dikke tranen, met snot en al. Door Margreet Pereboom

Zoals jij daar zat met Lotte, dat ernstig gehandicapte meisje voor wie jij prachtig piano speelde. Lotte die zoveel liefde van jou kreeg, die jij teder en beschermend tegen je aan hield. Wat heb jij haar veel moois gegeven!

Kerstnummer
Maar ik zag ook hoe je andere mensen tijdens de jamsessie plezier gaf met je muziek, je geweldige kerstnummer. En tijdens de nieuwjaarsreceptie was je attent, je maakte contact met iedereen. Je zwaaide naar mensen en je vroeg netjes of je een glas champagne mocht pakken. Daarna bracht je een toast uit: "Gelukkig nieuwjaar iedereen."

Bang
Wat mij opviel is dat jij veel inzicht hebt in jezelf, daar kunnen wij nog een hoop van leren. Je vertelt dat je soms geen controle meer hebt over je gedachten, en dan heel sterk wordt. Je wordt dan bang van jezelf. Zeker als de deur op slot zit, dan wil je er alleen nog maar uit. Andere mensen worden ook bang van je woede en dat wil je niet. Anderen worden soms zo bang, dat ze zelfs de politie bellen, je wordt ge peppersprayed en je moet de isoleercel in.

Je vertelt ook dat je niet helemaal op jezelf kunt wonen. Dat je begeleiding nodig hebt, want je slaat door als je alles alleen moet doen. Dan ga je drinken en drugs gebruiken. Je wilt niet voor de derde keer je huis in brand steken.

Lief meisje
Je vertelt in de film openhartig over je wens om een lief meisje te hebben. Maar je hebt nooit geleerd hoe je lief kunt hebben. Volgens je therapeut heb je alleen geleerd hoe je moet neuken. Dat komt door het misbruik, dat iemand jou heeft aangedaan. Zelfs het relatiebureau heeft gezegd: "Hij wil alleen maar seks, daar zijn we niet voor." Maar weet je Peter, dat seks heel belangrijk is in een mooie relatie, het geeft je de kans intimiteit met elkaar te delen.

Ik vind dan ook dat de deskundigen geen gelijk hebben. Ik denk dat het meisje dat jij ooit vindt, heel blij zal zijn met jou. En dat jij haar met alle liefde die jij in je hebt, gelukkig zult maken. Ook met seks, want dat hoort erbij. Ze zal weten dat je niet bij haar weg gaat, dat je haar onvoorwaardelijk zal steunen.

Vrienden
Behalve voor jou, Peter, voelde ik ook bewondering voor de vrienden met wie jij samenwoont. De politieagent die het terrein mooi schoon houdt en die de boel in de gaten houdt. De man die iedereen groet en de weg wijst. En Cliff (zo heette hij toch?) die elk peukie van de straat haalt. De man in de rolstoel, die al het glas overal ophaalt en het wegbrengt.

Wat is normaal?
Of die twee jongens die bij je hebben gewoond. Zij waren in een diep gesprek over hun angsten en vragen. Want wat zijn nu eigenlijk gewone, normale mensen? Die zijn eigenlijk best eng en komen ook nog in jullie wijk wonen. Mensen die normaal doen en die werken. Brrrr. Je vrienden noemen zichzelf gehandicapt, volwassen gehandicapt. Dat gelukkig wel.

Jij voegde daar nog iets belangrijks aan toe. Want jij bent bang dat die normale mensen rare dingen gaan doen met zwakkeren. Ze bedoelen het niet zo, zeg je. Maar ze gaan die zwakkeren uitschelden of dingen van ze pikken. Dat komt omdat ze eigenlijk ook bang zijn dat de gehandicapten aan hun kinderen gaan zitten.

Niet aardig
Zal ik je eens een geheim verklappen, Peter. Je hebt gelijk, de normale mensen zullen niet aardig doen, omdat ze niet weten hoe ze moeten reageren op mensen die er anders uitzien, die een andere huidskleur of geaardheid hebben. Bange mensen kunnen rare dingen doen. Zo durven zij geen huizen te kopen bij jullie. Het gebeurt zelfs al op de plek waar je nu woont. Je tafel bij je visstekkie is gejat. Je neemt het ze niet kwalijk, je begrijpt waarom jongeren zo doen. En dat het je bang maakt is logisch.

Geduld en begrip
Je woont nu bij mensen die niet met je kunnen praten. Je wens om in de maatschappij te wonen met een lief meisje, lijkt met de verhuizing nog verder weg. Toch heb je geduld en begrip, ook voor de begeleiders die deze keuze voor je hebben gemaakt. Eerlijk gezegd, Peter, ik zou compleet uit mijn dak gaan als het mij zou overkomen. Ik zou me rot vechten, van me af slaan. Maar dat doe jij niet, zelfs niet als ze dreigen je stroom af te sluiten. Of als ze zeggen dat je je moet gedragen.

Voorbeeld
Maar eigenlijk woon je tòch in een mooie maatschappij, waar de rommel van de straat wordt gehaald, waar ruzie wordt gemaakt, en ook weer bijgelegd. Waar iedereen een beetje voor elkaar zorgt, waarin wordt samengeleefd, waar je je samen zorgen maakt en samen plezier beleeft.

Daar maak jij deel van uit, en daar kunnen wij die daarbuiten wonen, nog een hoop van opsteken. Jij vervult een belangrijke rol in deze wereld. Je bent een voorbeeld. Met al je talenten. Je bent van betekenis voor heel veel mensen, alleen weet je het niet.

Slechte herinneringen
John McGee, die langs kwam, en je hand vast pakte. Dat is echt wel een beetje vreemd als een onbekende dat steeds doet. Maar John heeft wel een punt. Je bent namelijk een goed mens, met helaas slechte herinneringen, terwijl je juist goede herinneringen zou moeten hebben. Daar heb je namelijk recht op. En je hoort zeker niet thuis in een isoleerruimte, niemand trouwens. Die ruimtes zijn er alleen omdat wij bang zijn om het contact echt aan te gaan. Bang om een stap naar je toe te doen als je zwaar in de ellende zit.

Met elkaar
Ik kan nog uren doorschrijven Peter, maar ik heb nu wel gezegd wat ik kwijt wilde. Ik hoop dat jij gelukkig wordt, en wie weet kan dat ook nog eens met elkaar. Dat wij ongeacht beperkingen, huidskleuren of geaardheid gewoon kunnen samenleven. Het zal niet meteen lukken, maar weet dat veel mensen er al mee bezig zijn. Ik wens je het liefste vriendinnetje van de wereld, en hoop dat je het geduld en de kracht houdt om al die liefde en zorgzaamheid van jou te blijven uitstralen.

Foto van Lotte
Oh, en Peter, wil je iets voor mij doen? Wil je die mooie foto's van jou en Lotte inlijsten en op je kamer hangen? Jij hebt Lotte iets heel waardevols gegeven, iets van jouzelf. Vergeet dat nooit. Als je daar elke dag naar kunt kijken zal het je – vooral op momenten dat je het even niet ziet zitten - herinneren aan een bijzondere vriendschap. Zo geef je Lotte de kans iets voor jou terug te doen, ook nu ze niet meer bij je is.  |  Margreet Pereboom

De film over Peter Schuster, Ik hoor hier niet thuis, gemaakt door Mercedes Stalenhoef, is woensdag 3 december om 23.00 uur uitgezonden op NPO 2.
Je kunt de film terugkijken op www.uitzendinggemist.nl.

Op de website van omroep Human staat ook een interview met de regisseur over hoe de film is ontstaan.

Wil je reageren op dit artikel? Log dan in als abonnee!