Inspectie: Meer aandacht nodig voor hygiëne in gehandicaptenzorg

Na een steekproef bij tien grotere zorgaanbieders concludeert de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) dat ziekteverwekkers zich nog altijd makkelijk kunnen verspreiden in de gehandicaptenzorg. De inspectie wijst erop dat er veel meer aandacht voor hygiëne moet komen. 

Juist in een omgeving met kwetsbare cliënten is het belang van goede infectiepreventie groot, stelt de IGJ. Dat toonde ook de coronaperiode wel aan. Daarom bezocht de inspectie voornamelijk locaties waar de risico’s voor de bewoners het grootst zijn. Deze cliënten krijgen veel ondersteuning bij ADL-verrichtingen zoals aan- en uitkleden, wassen, eten en toiletbezoek. Ook delen zij ruimtes met elkaar, wat het risico op verspreiding vergroot.

Weinig verbetering
De inspectie deed in 2023 een soortgelijk onderzoek, waaruit naar voren kwam dat infectiepreventie in de gehandicaptenzorg in de kinderschoenen staat. Er blijkt uit de steekproef dat er sindsdien maar weinig progressie is geboekt.

Wat gaat er dan zoal fout?

• Op vier van de tien locaties droegen medewerkers armbanden, horloges en ringen. Dit komt de handhygiëne niet ten goede.
• Medewerkers kunnen vaak niet ter plekke hun handen wassen of desinfecteren en moeten daarvoor de woning doorlopen naar ruimtes waar dit wel kan, meestal de keuken.
• Handschoenen worden te lang gedragen, ook als het niet nodig is (bijvoorbeeld bij het helpen met eten). Dit creëert een gevoel van schijnveiligheid, want de kans op verspreiding van ziekteverwekkers neemt toe bij te lang dragen.
• Overige persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM, denk aan een schort, bril en mondneusmaskers) waren gedeeltelijk aanwezig op de locaties. Vaak was de houdbaarheid al verstreken.
• Er was vrijwel nergens aandacht voor het trainen van personeel in het goed gebruiken van PBM.
• Medewerkers bleken het verschil tussen reinigen en desinfecteren onvoldoende te kennen. Desinfectiemiddelen – onder meer nodig na braken/diarree door het norovirus – waren niet aanwezig op meerdere locaties.
• De opslag en controle van steriele medische hulpmiddelen en medicatie was niet op orde. Soms lagen ze naast aardappelen of schoonmaakmiddelen. Ook de temperatuur van de medicatiekoelkast werd onvoldoende gecontroleerd en wanneer medicatie geopend werd, noteerde men niet altijd de datum van opening.

Volgens de inspectie bleken de meeste medewerkers wel met korte mouwen te werken; dat is noodzakelijk voor een goede handhygiëne.

Audit
In 2024 kregen gehandicaptenzorgaanbieders extra geld van het ministerie van VWS om de infectiepreventie in hun organisatie te laten evalueren. Vier van de tien bezochte instellingen hebben zo’n audit laten uitvoeren, eentje is dat dit jaar nog van plan. De inspectie juicht dat toe, omdat zo’n audit een eerste stap is om duidelijk te krijgen wat er nodig is voor een goede kwaliteit van de infectiepreventie.  |

Bekijk een langer artikel op de website van de IGJ, inclusief tips voor verbeteringen.